Załamanie nerwowe lub depresja – czasami ich pojawienie się ma związek np. z mobbingiem lub silnym napięciem w pracy. Kiedy doświadczamy trudności natury psychicznej, możemy skorzystać ze zwolnienia wystawionego przez lekarza psychiatrę.
Kiedy dostaje się L4 od psychiatry?
Lekarz wystawia zwolnienie lekarskie (L4), kiedy pracownik jest niezdolny do pracy z powodu niedyspozycji fizycznej i psychicznej. Dlatego lekarz psychiatra jest również uprawniony do wystawienia zwolnienia lekarskiego. Powodem jego otrzymania mogą być odczuwane przez pracownika stres i napięcie lub coraz częstsza choroba cywilizacyjna – depresja.
Czy musimy ujawniać, na co chorujemy?
Na zaświadczeniu o niezdolności do pracy nie występuje nazwa choroby. Mogą pojawić się na nim kody literowe (A, B, C, D) mówiące np. o tym, czy dolegliwość przypada w okresie ciąży. W takiej sytuacji przysługują nam dodatkowe przywileje. Nie mamy obowiązku informować pracodawcy, na co chorujemy. Lekarz nie może tego zrobić, ponieważ obowiązuje go tajemnica. Jej ujawnienie jest uzasadnione jedynie w wyniku prawomocnej decyzji sądu.
Jeśli cierpimy na depresję np. w związku z tym, że pracodawca stosuje wobec nas mobbing, zaświadczenie lekarskie może stanowić dowód w sądzie.
Mobbing w pracy – jak go udowodnić?
Pracownik, który doświadcza nękania w miejscu pracy, ma prawo domagać się zadośćuczynienia pieniężnego za doznane szkody.
Co można robić na L4 od psychiatry?
L4 od psychiatry otrzymuje się na standardowym druku ZUS ZLA, zazwyczaj z adnotacją, że osoba chora może chodzić. W związku z tym pracownik przebywający na zwolnieniu może wyjść na spacer, do apteki czy na zajęcia terapeutyczne pomagające w powrocie do równowagi.
Warto jednak poprosić lekarza psychiatrę, od którego otrzymujemy zwolnienie, o wydanie szczegółowych zaleceń z jego pieczątką i podpisem. W przypadku sporu i wstrzymania wypłaty zasiłku chorobowego będzie to argumentem na rzecz pracownika.
Okres zwolnienia
Maksymalny czas pobierania wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego to 182 dni – tak wynika z ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19990600636). Po upływie tego czasu przez 3 miesiące przysługuje nam świadczenie rehabilitacyjne. Później pracodawca ma prawo zwolnić nas bez wypowiedzenia z powodu długotrwałej nieobecności w pracy. Korzysta przy tym z art. 53 kodeksu pracy.
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19740240141/U/D19740141Lj.pdf
Jak długo można być na zwolnieniu lekarskim?
Czy L4 od psychiatry zostaje w papierach?
Pracodawca może wręczyć wypowiedzenie pracownikowi, który wraca po zwolnieniu lekarskim spowodowanym problemami psychicznymi. Po rozwiązaniu umowy jest natomiast zobowiązany do przekazania mu świadectwa pracy. Nie znajdzie się w nim informacja o leczeniu psychiatrycznym. Podaje się tylko okres, kiedy pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim, bez informacji o jego przyczynie. Duża liczba dni wolnych z powodu choroby prawdopodobnie zwróci uwagę kolejnego pracodawcy.
Czy zwolnienie od psychiatry jest płatne 100%?
Przebywając na zwolnieniu, mamy prawo do wynagrodzenia chorobowego przez 33 dni. Od 34. dnia przysługuje nam zasiłek chorobowy. Wysokość świadczeń zależy od przyczyny niezdolności do pracy. W większości przypadków otrzymujemy 80% podstawy, tzn. pensji uzyskiwanej przez 12 miesięcy poprzedzających wystąpienie choroby. 100% przysługuje np. wtedy, gdy chorujemy w okresie ciąży.
Zasiłek chorobowy – kiedy i na jakich zasadach nam przysługuje?
Czy ZUS może podważyć L4 od psychiatry?
Pracodawca lub ZUS mają prawo skontrolować zasadność wystawienia zaświadczenia lekarskiego i dokonać wizyty kontrolnej u osoby przebywającej na L4. Jeśli jednak na zwolnieniu widnieje informacja o tym, że możemy wychodzić z domu, przeprowadzenie kontroli jest trudniejsze. Dodatkowo, potwierdzenie dolegliwości natury psychicznej przez lekarza orzecznika jest bardziej skomplikowane niż zdiagnozowanie chorób somatycznych.
Jakie są konsekwencje pozorowania chorób na L4 od psychiatry?
Jeśli pracodawcy mają wątpliwości co do wiarygodności zwolnienia lekarskiego, to mogą zwrócić się do ZUS z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli. ZUS kontroluje wówczas prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby i wystawiania zaświadczeń lekarskich do celów wypłaty wynagrodzenia za czas niezdolności. Pracownik jest wówczas wzywany na komisję lekarską, a lekarze orzecznicy sprawdzają medyczną podstawę zwolnienia.
Jeśli okaże się, że pracownik symuluje załamanie nerwowe lub depresję, np. w celu podjęcia dodatkowej pracy zarobkowej lub innej działalności, może on zostać pozbawiony wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku. Konsekwencje jego postępowania są często jednak znacznie poważniejsze.
Wykonywanie pracy zarobkowej w czasie zwolnienia lekarskiego jest kwalifikowane przez sądy pracy jako ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych. W takim przypadku pracodawca ma prawo wypowiedzieć umowę, a nawet rozwiązać stosunek pracy w trybie dyscyplinarnym.
Zwolnienie dyscyplinarne – czy to koniec świata?
Istnieje wiele czynników sprzyjających występowaniu dolegliwości natury psychicznej. Część z nich ma podłoże genetyczne. Przyczyny cierpienia psychicznego często mają związek z zachowaniem innych osób. Zdarza się także, że sami doprowadzamy się do stanu krańcowego wyczerpania, np. przyjmując na siebie zbyt wiele obowiązków. Warto zachować umiar. W przeciwnym razie grozi nam wypalenie zawodowe oraz wiele innych konsekwencji.
Nie nadużywajmy także możliwości wzięcia L4 od psychiatry, jeśli nie zmuszają nas do tego faktyczne problemy natury psychicznej. Może to zaszkodzić nie tylko naszej pozycji zawodowej, ale także innym osobom, których realne zmaganie się z depresją jest ciągle jeszcze zbyt często lekceważone.