Kiedy myślimy o zawodach przyszłości, nieraz wyobrażamy sobie biura rodem z filmu sci-fi, a automatyzacja i robotyzacja dla wielu wydają się bardzo odległe w czasie. Tymczasem jeśli się zastanowić, to takie zmiany już się toczą. Czy 15 lat temu komukolwiek śniło się, że będzie pracował jako social media manager, projektował aplikacje do bankowości mobilnej, a dzieci na pytanie, kim chcesz zostać w przyszłości, będą odpowiadać: youtuberem? Sprawdźmy więc, co analitycy trendów mówią o pracy przyszłości i jakie nowe zawody mogą powstać w kolejnych dekadach.
Co znajdziesz w artykule:
• Praca przyszłości – liczą się technologia i kreatywność
• Zawody przyszłości – ranking mocno subiektywny
• Zawody z przyszłością, czyli science fiction vs. potrzeby rynku
• Branże przyszłości – co warto studiować?
| Sprawdź najbardziej pożądane kompetencje zawodowe w 2020 r.
Praca przyszłości – liczą się technologia i kreatywność
W artykułach na temat przyszłościowych zawodów często można spotkać dwa powtarzane jak mantra stwierdzenia:
- w ciągu najbliższych 20-25 lat ponad połowa istniejących dziś profesji zniknie wskutek zmian technologicznych,
- nawet 65% dzieci obecnie zaczynających naukę będzie pracować w zawodach, które jeszcze nie istnieją.
Te efektowne medialnie doniesienia o znikających i nowych zawodach oczywiście działają na wyobraźnię, u jednych wzbudzając lęk, u innych nadzieję. Trzeba jednak pamiętać, że o ile kierunek prognoz dotyczących zawodów przyszłości można uznać za słuszny, o tyle do konkretnych predykcji dotyczących tak odległego czasu lepiej podchodzić z rezerwą. W dzisiejszym świecie zmiany toczą się na tyle szybko, że osadzone w rzeczywistości analizy mogą obejmować co najwyżej okres kolejnych 5-10, góra kilkunastu lat.
| Praca przyszłości to coś więcej niż technologie
Automatyzacja zarówno stanowisk pracy, jak i codziennych czynności staje się jednak faktem: kasy samoobsługowe, roboty odkurzające nasze mieszkania czy chatboty wspomagające zakupy w sklepach online to tylko kilka przykładów. Analitycy trendów i futurolodzy wypowiadający się na temat zawodów przyszłości najczęściej są zgodni co do tego, że największemu zautomatyzowaniu podlegać będą zwłaszcza prace fizyczne, powtarzalne i schematyczne, a także te polegające na zbieraniu i przetwarzaniu (nie mylić z analityką) danych. Większe szanse na utrzymanie się na rynku pracy mają natomiast zawody kreatywne, wymagające wytwarzania rozwiązań i nieszablonowego myślenia.
| Ciekawe zawody – sprawdź, w jakiej pracy nie będziesz się nudzić
W raporcie opublikowanym pod koniec 2016 roku Natalia Hatalska, znana analityczka trendów i twórczyni instytutu badań nad przyszłością Infuture Institute, wskazuje na takie trendy w pracy przyszłości jak: wydłużenie okresu życia zawodowego i wielokrotne przekwalifikowywanie się w tym czasie; rozwój automatyzacji, robotyzacji i sztucznej inteligencji oraz skrócenie czasu pracy z obecnych standardowych 8 godzin; rosnące znaczenie elastyczności, mobilności, pracy zdalnej, freelancerów; dostosowanie modeli pracy do wyzwań związanych z klimatem; zwiększenie transparentności działań firm.
| 7 najważniejszych zmian zawodowych w 2020 roku
Dr Joanna Jeśmian, kulturoznawczyni ze School of Ideas na Uniwersytecie SWPS, zwraca też uwagę, że niektóre z tych trendów już się rozpoczęły, a w zawodach przyszłości nabiorą jeszcze większego znaczenia:
– Główne zmiany, jakie już teraz obserwuje się na rynku pracy, to odejście od stabilnej, linearnej kariery zawodowej w jednej dziedzinie na rzecz realizowania wielu zróżnicowanych projektów – pisze ekspertka. Tę wielozadaniowość oddaje również zyskująca na popularności kultura slashies, czyli osób, które równocześnie wykonują kilka zawodów (nazwa pochodzi od angielskiego słowa i znaku slash „/”). Dziś coraz mniej dziwi, że zawodowo można być grafikiem / copywriterem / fotografem / programistą. Jak będzie w przyszłości? – Nasze życie zawodowe będzie swoistym portfolio mikrokarier. Wielu ekspertów podkreśla również, jak ważna stanie się umiejętność samodzielnego i kreatywnego kształtowania swojej kariery zawodowej i łączenie umiejętności i wiedzy z różnych dziedzin – wyjaśnia dr Jeśmian.
| Uczenie się – jaką rolę odegra w przyszłości?
Zawody przyszłości – ranking mocno subiektywny
W jakich nowych zawodach przyszłości przyjdzie nam więc pracować? Choć nie ma co do tego pewności, eksperci snują wiele przypuszczeń, a kreatywne pomysły w dużej mierze zależą od autora zestawienia. Choć dla wielu takie prognozy wyglądają jak wróżenie z fusów, listy zawodów przyszłości cieszą się wśród internautów sporą popularnością i potrafią dostarczyć, jeśli nie paliwa do planowania kariery, to przynajmniej rozrywki. Zrobiliśmy więc przegląd sieci i wybraliśmy kilka ciekawych stanowisk:
- Personal Digital Curator (osobisty kurator cyfrowy) – specjalista, który pomoże zadbać o wizerunek i komunikowanie w sieci swojego życia prywatnego i zawodowego;
- Garbage Designer (projektant śmieci) – osoba, która będzie zajmowała się znajdowaniem nowych zastosowań dla użytych już materiałów lub przeprojektowywała firmy pod kątem łatwiejszego przetwarzania ich produktów przez innych;
- Simplicity Designer (ekspert ds. uproszczeń) – konsultant, który będzie pomagać firmom upraszczać ich funkcjonowanie w wymiarze ludzkim i proceduralnym;
- Nostalgist (nostalgista) – zawód przyszłości będący odpowiedzią na wyzwania związane ze starzeniem się społeczeństw; to połączenie projektanta wnętrz z opiekunem osób starszych. Nostalgista pomoże stworzyć wystrój domu czy mieszkania na wzór wybranej dekady z przeszłości;
- AI-Assisted Healthcare Technician (technik opieki zdrowotnej wykorzystujący sztuczną inteligencję) – czyli mówiąc prościej pielęgniarz XXI wieku; osoba, która w lżejszych przypadkach zapewni zdalną diagnostykę i opiekę medyczną wspomaganą sztuczną inteligencją;
- Man-Machine Teaming Manager (manager ds. współpracy człowieka z maszyną) – osoba, która będzie potrafiła zarządzać zespołem złożonym z ludzi i robotów, tzn. połączyć ludzkie myślenie, empatię i wszechstronność z właściwą maszynom dokładnością, szybkością obliczeniową i wytrzymałością w całość sprawnie działającą na korzyść firmy;
- Digital Tailor (cyfrowy krawiec) – w dobie rosnącej popularności sektora e-commerce wśród zawodów przyszłości ma się pojawić zapotrzebowanie na krawców, którzy będą w stanie zdjąć z klienta miarę zdalnie – za pomocą nowoczesnych technologii.
| Kim będzie pracownik przyszłości?
Zawody z przyszłością, czyli science fiction vs. potrzeby rynku
Prognozy futurologów to niejedyne źródło informacji, które mogą pomóc w podjęciu decyzji, kim zostać w przyszłości. Nieco bardziej „przyziemne” i krótkoterminowe prognozy pochodzą z Ministerstwa Edukacji Narodowej. Od 2019 roku publikuje ono wykaz przyszłościowych zawodów, na które w najbliższych 5 latach ma być zapotrzebowanie na rynku pracy. W 2020 roku na takiej liście zawodów przyszłości znalazły się: automatyk, elektromechanik, elektronik, elektryk, kierowca mechanik, mechanik monter maszyn i urządzeń, mechatronik, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, technik automatyk, technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik elektroenergetyk transportu szynowego, technik elektronik, technik elektryk, technik energetyk, technik mechanik, technik mechatronik, technik programista, technik transportu kolejowego.
| Zawody blue collar najbardziej pożądane na rynku pracy
Komisja Pracy Business Centre Club jako najbardziej poszukiwane zawody przyszłości wskazuje natomiast: pielęgniarki, lekarzy, magazynierów, pracowników budowlanych, pracowników produkcyjnych w branżach farmaceutycznej i kosmetycznej, pracowników sklepów (obsługa, sprzedaż i pakowanie), kurierów, kierowców, opiekunów osób starszych, zdalnych korepetytorów, opiekunów dzieci, informatyków, pracowników usług finansowych, psychologów oraz pracowników sezonowych, szczególnie w rolnictwie*.
| 10 kierunków technicznych z przyszłością
Branże przyszłości – co warto studiować?
Wiemy już, jakie zawody będą potrzebne w przyszłości. Teraz konia z rzędem temu, kto podpowie, jak przygotować się do pracy w profesji, która jeszcze nie istnieje! To mógłby być przyczynek do ciekawej dyskusji pomiędzy zwolennikami studiów dopasowanych do bieżących potrzeb rynku pracy a osobami przekonującymi o wyższości edukacji uczącej myślenia i poszerzającej horyzonty, ale „nieprzydatnej” biznesowo. W tej materii na pewno nie ma prostych i oczywistych odpowiedzi.
| Najbardziej niedoceniane kierunki studiów
Świadomość tego, że nowe zawody na rynku pracy w szybko zmieniającej się rzeczywistości wyrastają jak grzyby po deszczu, może umocnić w zdroworozsądkowym przekonaniu, że wybierając studia, warto po prostu postawić na obszar z potencjałem – i w którym Ty sam widzisz swój potencjał. Polowanie na najbardziej przyszłościowy kierunek studiów to trochę poszukiwanie Świętego Graala.
| Nadążyć za światem. Kompetencje cenne w przyszłości
Zamiłowanie do technologii i wykształcenie w tym obszarze powinny odpłacić się z nawiązką, jednak nie jest to jedyna słuszna droga rozwoju. W końcu ten zdigitalizowany świat ktoś będzie musiał przystosować do potrzeb ludzi. Na horyzoncie coraz wyraźniej widać też zapotrzebowanie na specjalistów rozumiejących wpływ człowieka na zmiany klimatyczne. Inne branże przyszłości to np. ochrona zdrowia (fizycznego i psychicznego, w tym również profilaktyka), transport i logistyka czy marketing cyfrowy. Jedno jest pewne: kreatywność, elastyczność i otwartość na zmiany to zdecydowanie cechy, które ułatwią odnalezienie się w nowej rzeczywistości, a zatem w te umiejętności miękkie warto inwestować pod kątem zawodów przyszłości.
* Źródło: https://tvn24.pl/biznes/z-kraju/zawody-przyszlosci-lista-najbardziej-poszukiwanych-i-najlepiej-oplacanych-zawodow-4704314