Zawierając umowę-zlecenie, zobowiązujemy się do starannego wykonania określonych czynności. Musimy udzielać zleceniodawcy informacji o przebiegu naszej pracy. Mamy prawo samodzielnie decydować o tym, gdzie i kiedy pracujemy. Możemy także korzystać z płatnego zwolnienia lekarskiego, jeśli dobrowolnie opłacamy składkę na ubezpieczenie chorobowe.
Obowiązki zleceniobiorcy
Najważniejszym zobowiązaniem zleceniobiorcy jest wykonanie czynności prawnej na rzecz lub w imieniu zleceniodawcy – tak wynika z przepisów kodeksu cywilnego (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19640160093&type=3). Musimy zachować należytą staranność. Gdy pozwala na to umowa albo pojawiają się ważne przyczyny, możemy powierzyć wykonanie zlecenia osobie trzeciej. Jesteśmy jednak współodpowiedzialni za błędy popełnione przez zastępcę. Mamy obowiązek informować zleceniodawcę o przebiegu naszej pracy. Po wykonaniu czynności, do których się zobowiązaliśmy, składamy sprawozdanie z realizacji zadania.
Prawa zleceniobiorcy
Działając na podstawie umowy-zlecenia, nie musimy wypełniać poleceń zleceniodawcy, a o czasie i miejscu pracy decydujemy samodzielnie. Kodeks cywilny nie gwarantuje takich uprawnień, jak kodeks pracy. Nie przysługuje nam np. urlop wypoczynkowy, ale możemy wynegocjować płatną przerwę w pracy i domagać się zawarcia takiego zapisu w umowie. Mamy prawo korzystać z płatnego zwolnienia chorobowego, jeśli przez odpowiednio długi czas opłacamy dobrowolną składkę na ubezpieczenie chorobowe. Zasady podlegania ubezpieczeniu z tytułu choroby i macierzyństwa znajdują się w tzw. ustawie zasiłkowej (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19990600636).
Kobiety ciężarne - zatrudnione na podstawie umowy-zlecenia - nie korzystają ze specjalnej ochrony prawnej. Zleceniodawca może w dowolnej chwili wypowiedzieć umowę, chyba że strony ustaliły, że obowiązuje okres wypowiedzenia. Pracując na podstawie umowy-zlecenia, otrzymujemy wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, której wysokość wynika z ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20022001679). Po wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy zleceniodawca nie musi wystawiać nam świadectwa pracy. Możemy poprosić o zaświadczenie potwierdzające, że wykonywaliśmy pracę na rzecz jego firmy. Taki dokument stanowi potwierdzenie doświadczenia zawodowego.
Możemy wnioskować w sądzie pracy o ustalenie stosunku pracy, jeśli:
- wykonujemy pracę konkretnego rodzaju;
- wypełniamy polecenia zleceniodawcy;
- pracujemy we wskazanym przez niego miejscu i czasie.
Przysługują nam wszystkie uprawnienia pracownicze, gdy sąd pracy stwierdzi, że wykonujemy obowiązki na podstawie umowy o pracę, a nie umowy-zlecenia.
Czy umowa-zlecenie może być zawarta na czas nieokreślony?
Zlecenie najczęściej ma charakter doraźny – zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania określonych czynności, po czym umowa wygasa. Dlatego umowy-zlecenia zawiera się na czas realizowania zadań. Można zawrzeć umowę na czas nieokreślony, ale przed podpisaniem takiego dokumentu warto zadać sobie pytanie, czy nie jest ona w rzeczywistości umową o pracę.