Pracodawca zlecający wykonanie dzieła nie może narzucić pracownikowi określonego czasu oraz miejsca pracy. Powinien umieścić w umowie o dzieło informacje m.in. o oczekiwanym rezultacie oraz terminie wykonania zlecenia. Jeśli zleceniodawca dzieła odstąpi od umowy bez uzasadnienia, to zobowiązany jest do wypłaty wynagrodzenia.
Czym jest umowa o dzieło?
Umowa o dzieło ma charakter cywilnoprawny, nie jest regulowana przepisami Kodeksu pracy. Nie ma określonego wynagrodzenia minimalnego za godzinę pracy. Pensję ustala się za osiągnięcie efektu końcowego przez pracownika i wypłaca w momencie przekazania gotowego dzieła. Na podstawie umowy o dzieło można tworzyć nowe produkty, przerabiać lub odnawiać antyki, a nawet wykonywać usługi. Umowa o dzieło nazywana jest również umową „starannego wykonania".
Umowa o dzieło – jak powinna wyglądać?
Umowa o dzieło – obowiązki pracodawcy
Do obowiązków pracodawcy - w przypadku zawarcia z pracownikiem umowy o dzieło – należy:
- dokładne określenie zamawianego dzieła i rezultatu pracy – należy wcześniej ustalić efekt końcowy dzieła oraz przedstawić szczegółowe informacje w zawieranej umowie;
- wskazanie kwoty wynagrodzenia w umowie – wynagrodzenie przysługujące za realizację dzieła należy ustalić w momencie zawierania umowy. Twój pracodawca powinien wziąć pod uwagę nakład pracy, materiały oraz czas, jaki musisz włożyć w odpowiednie wykonanie dzieła;
- zapłata za dzieło i zrealizowanie zamierzonego efektu końcowego – pracownik nie ma narzuconego konkretnego sposobu wykonania pracy. Powinien działać w sposób legalny i osiągnąć zaplanowany rezultat, uzgodniony wcześniej z pracodawcą;
Praca dodatkowa: umowa-zlecenie czy umowa o dzieło?
- wypłata wynagrodzenia w ustalonym terminie – brak terminowości ze strony zleceniodawcy dzieła może skutkować odstąpieniem pracownika od umowy o dzieło;
- utrzymywanie kontaktu podczas zlecania dzieła oraz w trakcie jego realizacji – utrudniony kontakt lub brak możliwości skonsultowania się z Twoim szefem jest kolejnym powodem, by zrezygnować ze współpracy;
- wystawienie rachunku za wypłatę wynagrodzenia – otrzymanie przez pracownika pensji za wykonanie dzieła należy obowiązkowo potwierdzić stosownym dokumentem. Na tej podstawie pracodawca może rozliczyć Twoją pracę;
- pozostawienie wykonawcy swobody działania – pracodawca nie może narzucić Ci kierownictwa podczas przygotowywania dzieła. Nie może też oczekiwać, że będziesz wykonywać pracę w określonych przez niego dniach i godzinach. To Ty decydujesz o miejscu, w którym będziesz realizować zlecenie. Jeśli obowiązki przybierają charakter zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, to masz prawo wystąpić z prośbą o zatrudnienie na etacie. Jeżeli pracodawca nie zgadza się, to sytuację należy zgłosić do Inspekcji Pracy;
- wypłata wynagrodzenia w przypadku nieuzasadnionego odstąpienia od umowy – zleceniodawca dzieła ma prawo odstąpić od zawartej umowy, lecz decyzja powinna być uzasadniona. Gdy brakuje powodów rozwiązania współpracy, to wykonawca dzieła powinien otrzymać ustaloną w umowie kwotę wynagrodzenia;
- odprowadzenie podatku dochodowego – z wynagrodzenia brutto osoby pracującej na podstawie umowy o dzieło nie są odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne czy zdrowotne. Opłacany jest tylko podatek dochodowy.