Rodzaje zatrudnienia pracownika można podzielić na dwie kategorie: umowy zawierane na podstawie przepisów kodeksu pracy (umowa o pracę) oraz umowy cywilnoprawne (umowa-zlecenie, umowa o dzieło, umowa agencyjna). Sprawdź, jakie różnice występują pomiędzy formami zatrudnienia.
Istnieje kilka rodzajów umów o pracę:
Podczas okresu próbnego mamy prawo do wynagrodzenia, zwolnienia chorobowego oraz urlopu wypoczynkowego. Przysługuje nam również okres wypowiedzenia. Jego długość jest uzależniona od czasu, na jaki została zawarta umowa.
Pracując na podstawie umowy terminowej, mamy prawo do płatnego zwolnienia, urlopu itd. Okres wypowiedzenia trwa tyle, co w przypadku umowy zawartej na czas nieokreślony, tzn. 2 tygodnie, 1 miesiąc lub 3 miesiące. Umowa na czas określony może być zawierana trzykrotnie, na łączny okres, który nie przekracza 33 miesięcy.
Wypowiadając umowę na czas nieokreślony, pracodawca musi wskazać powód zwolnienia – w przypadku umów terminowych nie ma takiego obowiązku. Zatrudniający nie może zwolnić nas dyscyplinarnie bez konsultacji z organizacją związkową, która działa w zakładzie pracy.
Praca na podstawie umowy na zastępstwo zapewnia nam prawa, jakie wiążą się z wykonywaniem obowiązków na podstawie umowy na czas określony. Możemy korzystać z płatnego zwolnienia chorobowego i urlopu. Przysługuje nam również okres wypowiedzenia.
Pracownicy, którzy są zatrudnieni na podstawie mianowania to m.in.: sędziowie, nauczyciele akademiccy i urzędnicy. Dodatkowe uprawnienia, jakie im przysługują, wynikają z różnych ustaw. Do stosunku pracy na podstawie mianowania odnoszą się przepisy kodeksu pracy dotyczące umów na czas nieokreślony.
Umowa zawierana na podstawie powołania obowiązuje przez czas nieokreślony. Można w każdej chwili odwołać pracownika, nie podając przyczyny. W okresie wypowiedzenia przysługuje wynagrodzenie.
Umowa ulega rozwiązaniu z chwilą wygaśnięcia mandatu, dlatego stosunek pracy na podstawie wyboru przypomina umowę o pracę zawartą na czas określony. Osobie, która jest zatrudniona na podstawie wyboru, przysługują wszystkie prawa pracownika.
Wykonując obowiązki na podstawie umowy-zlecenie, możemy korzystać ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, takich jak zasiłek chorobowy czy macierzyński. Nie mamy prawa do urlopu, ale możemy wynegocjować płatną przerwę w pracy.
Pracując na podstawie umowy o dzieło, mamy prawo samodzielnie określić, gdzie i jak długo chcemy pracować. Nie musimy wypełniać poleceń zamawiającego. Nie może on sprawować stałego nadzoru nad naszą pracą.
Osoba, która pracuje na podstawie umowy agencyjnej, korzysta z ochrony wynagrodzenia. Agent może domagać się zwrotu niezbędnych wydatków poniesionych w związku z realizacją zlecenia. Pracując na podstawie umowy agencyjnej, możemy korzystać z płatnej przerwy w pracy, o ile ustalimy to ze zleceniodawcą.