Wysokość wynagrodzenia, benefity, rodzaj umowy, zakres obowiązków, możliwość awansu – to aspekty, na które zwykle zwracamy uwagę, szukając pracy. Przed podjęciem decyzji o zmianie miejsca zatrudnienia, dobrze jest dowiedzieć się więcej o kulturze organizacyjnej panującej w wybranym przedsiębiorstwie. Jak rozpoznać, że pasujemy do firmy, a firma pasuje do nas? Na pytania odpowiada Marzena Strzelczak, dyrektor generalna Forum Odpowiedzialnego Biznesu.
Kultura organizacja – to pojęcie, na które sami pracodawcy zwracają coraz większą uwagę...
Kształtowanie wysokiej kultury organizacyjnej i tzw. odpowiedzialnego miejsca pracy to jedno z ważniejszych wyzwań pracodawców, które obecnie nabiera jeszcze większego znaczenia. Nie ogranicza się tylko do poszukiwania odpowiednich benefitów pracowniczych, ale obejmuje także sposób zarządzania, w tym wartości, którymi kieruje się organizacja. Zarządzanie różnorodnością i budowanie zespołów, w których wszyscy pracownicy czują się szanowani i potrzebni, staje się koniecznym elementem. To również odpowiedź na wymogi formułowane ze strony pracowników. Coraz bardziej rosną oczekiwania wobec pracodawców co do spójności wartości organizacji i jej pracowników. Firmy są oceniane między innymi na podstawie różnych relacji wewnętrznych i zewnętrznych, sposobu traktowania pracowników, klientów czy społeczności lokalnych.
Co powinno składać się na kulturę organizacyjną, dzięki której osoba zatrudniona czuje się komfortowo i ma poczucie, że funkcjonuje w przyjaznym miejscu?
Współpraca, otwartość na jednostkę, wspieranie jej potencjału, dbanie o satysfakcję i zaangażowanie - to kluczowe aspekty. Należy również pamiętać o kompleksowym podejściu do zarządzania doświadczeniami pracownika, zwłaszcza że coraz częściej spotykają się w jednej organizacji już trzy lub cztery pokolenia, łączące ludzi reprezentujących różne kultury, przekonania i doświadczenia. Kultura organizacji związana jest ze wspomnianymi już wartościami i przykładem płynącym z góry, od osób stojących na jej czele. Dotyczy to także procedur i polityk zapewniających równość szans i możliwości, od etapu rekrutacji przez zawodowy rozwój i awanse aż do etapu odchodzenia z organizacji. Obejmuje takie dokumenty, jak kodeksy etyczne czy kodeksy postępowania dla dostawców, utrwalające ważne dla firmy wartości i wspierające pożądane postawy wśród pracowników i szerzej – interesariuszy organizacji. Równie ważny jest aspekt tworzenia możliwości partycypacji opartej na dialogu, słuchania potrzeb i pomysłów personelu, m.in. poprzez regularne badania satysfakcji, regularne oceny pracy etc., a także dostarczania im - tak jak klientom firmy - unikalnej propozycji wartości, dzięki której mogą być dumni, a przynajmniej zadowoleni z organizacji, którą tworzą. To zdecydowanie przekłada się na motywację i lojalność.
A co z benefitami? Czy one też mają związek z kulturą organizacyjną?
Tak, ale pamiętajmy, że benefity pracownicze mają nie tylko materialny wymiar. Duże znaczenie mają pozamaterialne formy doceniania zatrudnionych, jak na przykład słuchanie i reagowanie na potrzeby. Wiele raportów HR pokazuje, jak bardzo cenione są np. elastyczne formy pracy, możliwość pracy zdalnej czy też wspieranie - w różnej formie - możliwości szeroko rozumianego rozwoju pracowników, nie tylko zawodowego. Coraz powszechniejsze są aktywności firm dotyczące rozwoju i szkoleń pracowników czy zapewnienia bezpieczeństwa w miejscu pracy. Wprowadzane są także udogodnienia dla matek i ojców, aktywizacja np. poprzez wolontariat pracowniczy czy działania z zakresu work-life balance.
Jak kandydat do pracy może rozpoznać, że pasuje do kultury organizacyjnej, że będzie się dobrze czuć w firmie?
Kultura organizacji jest czymś - zdawałoby się – nieuchwytnym, ale mocno wpływającym na ludzi w organizacji. Trudno ją poznać, nie będąc w organizacji czy nie mając kontaktu z kimś tam pracującym. Niemniej, wiele o firmie może powiedzieć aktywność jej przedstawicieli, w tym najwyższego kierownictwa. Sprawdzenie informacji w Internecie, a także uważna lektura ogłoszeń o pracę i zapoznanie się ze sposobem komunikacji z klientami w przekazach reklamowych może być dobrą inspiracją do podjęcia decyzji. Przydatnym, choć wciąż niedocenianym źródłem informacji na temat warunków pracy, są raporty społeczne czyli publikacje opisujące aktywność firmy w zakresie CSR i zrównoważonego rozwoju. Część poświęcona pracownikom zwykle należy do kluczowych w tych publikacjach i prezentuje m.in. przepisy i zasady zatrudnienia, wynagrodzeń, dostępu do rozwoju czy awansu. Myślę, że nadeszła już zmiana w myśleniu kandydatów i pracowników. Przede wszystkim wśród kryteriów wyboru przyszłego pracodawcy, kwestia wynagrodzeń wcale nie należy do tych najważniejszych. I to w dużym stopniu zmienia również perspektywę biznesu. Sprawdź kulturę! Zdobywając wiedzę o potencjalnym pracodawcy, warto zorientować się, jakie obowiązują w firmie zasady i wartości, jaki styl komunikacji i zarządzania jest preferowany, jaka panuje atmosfera, czy praca ma głównie charakter zespołowy, czy jest miejsce na innowacyjność itp.