Z artykułu dowiesz się:
- Jak budować poczucie własnej wartości
- Co blokuje rozwój i obniża motywację
- Jak zmienić dotychczasowe nawyki
„Nie zasługuję na awans”, „na pewno nie podołam nowym obowiązkom” – kiepska samoocena zaburza nasze widzenie. Nie potrafimy realnie ocenić swoich predyspozycji i kompetencji. Nawet jeśli teoretycznie spełniamy wszystkie wymagania, by objąć jakieś stanowisko, to czujemy opór i lęk przed podjęciem wyzwania. Sukcesy, imponujące wyniki, zdobyte kwalifikacje – to nie wystarczy, jeśli brakuje wiary w siebie. Warto pracować przede wszystkim nad poczuciem własnej wartości.
Co myślę na swój temat?
Typ osobowości, środowisko, historia życia – to przykładowe czynniki, które kształtują nasz sposób myślenia. Łatwiej nam wierzyć w siebie w dorosłym życiu, jeśli wychowywaliśmy się w otoczeniu pełnym miłości, wsparcia i wyrozumiałości, a znacznie trudniej, gdy byliśmy oceniani i musieliśmy dorastać do wyobrażeń naszych rodziców, nauczycieli etc. O tym, w jaki sposób o sobie myślimy, może decydować także nasz temperament i zestaw cech. Istnieją osoby, które posiadają charakter zdobywcy. Są też ludzie, którym stale towarzyszą wątpliwości, nieśmiałość itp. Ważne, abyśmy potrafili rozszyfrować, co o sobie myślimy. Warto dążyć do tego, by polubić siebie – nie za osiągnięcia czy talenty, ale… tak po prostu.
Nasza opinia o sobie samych może opierać się bardziej na emocjach niż na faktach. Oznacza to, że możemy zajmować wysokie stanowisko i cieszyć się szacunkiem otoczenia, a jednocześnie myśleć o sobie źle i odczuwać ciągły niedosyt, frustrację.
Fakty interpretujemy poprzez nasze mylne bądź trafne wyobrażenia - są one filtrem. Człowiek sukcesu może widzieć w swoim życiu tylko porażki. Człowiek z trudnym życiem może widzieć wokoło jedynie sukces i być wdzięcznym. Wiele zależy od nastawienia i przekonań. To na ich podstawie powstaje interpretacja naszego życia, czyli historia, którą opowiadamy sobie i innym. Trzeba przysłuchać się tej narracji. Co konkretnie mówimy o naszym życiu? Jakie przekonania leżą u podstaw tej historii? Czy są one wspierające?
Negatywne myślenie hamuje rozwój
Kiedy mamy o sobie złe mniemanie, boimy się krytyki – nawet tej konstruktywnej, która pomaga iść do przodu. Strach powstrzymuje nas przed wykazywaniem inicjatywy. Obawiamy się, że nasze pomysły nie spotkają się z przychylnym przyjęciem, dlatego zachowujemy je dla siebie i nie podejmujemy wyzwań, które pomagałyby nam coraz pełniej wykorzystywać własny potencjał. Niskiemu poczuciu własnej wartości może towarzyszyć perfekcjonizm – jeden z największych wrogów efektywności. Perfekcjonista nigdy nie jest zadowolony z rezultatów, jakie osiąga. To sprawia, że pracuje coraz ciężej, co zdecydowanie wydłuża czas realizacji poszczególnych zadań. Istnieje zagrożenie, że osoba, która posiada tę cechę, skupi się wyłącznie na jednym obszarze rozwoju, tym samym zaniedbując szereg innych, równie istotnych.
Jeśli myślimy o sobie negatywnie, nie potrafimy cieszyć się sukcesami, nawet spektakularnymi. Jesteśmy również zbyt wrażliwi na opinie innych ludzi – jeden przykry komentarz może odebrać nam całą radość płynącą z osiągnięcia celu. Dzięki zmianie nastawienia do samego siebie możemy realizować plany i czerpać satysfakcję z życia.
Wsparcie to podstawa
Szef zaproponował Ci awans, ale mimo doświadczenia i świetnego przygotowania zawodowego perspektywa objęcia nowego, bardziej odpowiedzialnego stanowiska napawa Cię przerażeniem? Zdaniem Piotra Zawadzkiego podstawą takiego stanu rzeczy jest niska samoocena oraz słabe poczucie własnej wartości:
Jest też w tym typowy lęk przed zmianą i przed czymś nowym. Aby przełamać te dwa problematyczne stany, można wykorzystać kilka sposobów. Jednym z nich jest rozmowa z szefem - aprobata kierownictwa stanowi bowiem jeden z koronnych czynników, jeśli chodzi o wzrost pewności siebie wśród pracowników. Taki pozytywny feedback od szefa może zdziałać cuda - natomiast ten mniej przyjemny, ale konstruktywny, może wyznaczyć konkretną drogę do zmian na lepsze.
Warto szukać wsparcia nie tylko w środowisku pracy, ale przede wszystkim wśród najbliższych – rodziny i przyjaciół. Otaczanie się osobami, które w nas wierzą, szanują nas, motywują i szczerze cieszą się naszymi sukcesami, to skuteczne remedium na brak wiary we własne możliwości. Dobrze jest regularnie znajdować czas na pielęgnowanie wartościowych relacji.
Work-life balance – narzędzia, które pomogą Ci znaleźć równowagę
Praca nad zdrowym poczuciem własnej wartości
Wsparcie jest ważne, a wręcz niezbędne, ale liczy się także praca nad sobą. Budowanie zdrowej samooceny to proces. Jeśli zależy nam na tym, by przebiegał sprawnie:
- Nie porównujmy się
Warto skupiać uwagę na własnych celach i własnym rozwoju. Ocenianie siebie przez pryzmat talentów i osiągnięć innych ludzi nie ma sensu, ponieważ istnieje zbyt wiele różnic. Inspirujmy się i naśladujmy zachowania, które nam się podobają, ale nie starajmy się kopiować czyjegoś stylu życia czy pracy.
- Dostrzegajmy swoje zalety
Co w sobie lubisz? Co sprawia, że czujesz się wyjątkowy na tle innych osób? Dobrze jest co jakiś czas szukać odpowiedzi na te pytania. Nie ignorujmy swoich wad i niepowodzeń, ale skupiajmy uwagę przede wszystkim na tym, co uważamy w sobie za dobre. Tak podbudowani możemy wydajniej pracować nad eliminacją negatywnych cech.
Rozwijaj swój potencjał, zamiast skupiać się na wadach
- Doceniajmy się i nagradzajmy
Pokonałeś nieśmiałość i przedstawiłeś swój pomysł na zebraniu? Otrzymałeś tytuł pracownika miesiąca? Ciesz się tym! Warto nagradzać się za sukcesy, nawet te najdrobniejsze. Dostrzeganie pozytywów pomaga nam coraz łagodniej i przyjaźniej spoglądać na samych siebie.
Nagradzaj… samego siebie za pracę!
- Traktujmy porażki jak lekcje
Niepowodzenia to zwyczajny element życia. Zamiast je rozpamiętywać i obwiniać się za nie, warto wyciągnąć wnioski, naprawić błędy i kontynuować realizację celów, będąc bogatszym o nowe doświadczenia i wiedzę.
Budowanie zdrowego poczucia własnej wartości to angażująca praca. Warto jednak podjąć trud i korzystać ze wsparcia bliskich, a w razie potrzeby również z pomocy fachowców, np. coachów oraz psychologów.