Za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje rekompensata. Jej wysokość zależy m.in. od tego, czy przekroczyłeś dobowy, czy średniotygodniowy wymiar czasu pracy. Po przekroczeniu limitu 40 godzin pracy w tygodniu wysokość dodatku za nadgodziny wynosi 100%.
Normy czasu pracy
Nadgodziny to czas przepracowany ponad wymiar. Jeśli jesteś zatrudniony na cały etat, Twoja norma tygodniowa wynosi 40 godzin. Znaczna część pracowników pracuje 5 dni w tygodniu, po 8 godzin dziennie. Dobowy wymiar czasu pracy można przedłużyć do 12 godzin. Ważne, by w ciągu tygodnia pracownik wykonywał swoje zadania łącznie przez 40 godzin.
Wymiar czasu pracy na pełny etat – jak go określić?
W zależności tego, kiedy zostajesz dłużej w pracy, godziny nadliczbowe dzieli się na:
1. Nadgodziny dobowe
8 godzin – to podstawowa dobowa norma czasu pracy. W przypadku osób wykonujących obowiązki w ramach równoważnego systemu czasu pracy dobowy wymiar ulega przedłużeniu do 12 godzin. Za nadgodziny uznaje się czas przepracowany powyżej tego limitu.
Systemy czasu pracy – co warto wiedzieć?
2. Nadgodziny średniotygodniowe
Rozliczenie nadgodzin średniotygodniowych (czas pracy przekraczający 40 godzin w tygodniu) jest możliwe po zakończeniu okresu rozlicze niowego. Aby ustalić, czy norma została przekroczona, należy:
- odjąć liczbę nadgodzin dobowych od liczby przepracowanych godzin;
- od wyniku otrzymanego w ten sposób odjąć wynik działania:
8 godzin × liczba dni przypadających od poniedziałku do piątku i wykraczających poza pełne tygodnie okresu rozliczeniowego;
- podzielić wynik przez liczbę pełnych tygodni występujących w okresie rozliczeniowym.
3. Nadgodziny roczne
150 – to roczny limit godzin nadliczbowych. Tak wynika z art. 151 par. 3 kodeksu pracy. Zgodnie z prawem pracodawca może ustalić inny limit (nie wyższy niż 416 godzin), wskazując go w regulacjach wewnątrzzakładowych.
Rekompensata za nadgodziny dobowe i średniotygodniowe
Za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje rekompensata pieniężna, na którą składają się dwa elementy:
- normalne, stałe wynagrodzenie za pracę,
- dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych – jego wysokość może wynosić 50% lub 100% stawki godzinowej, w zależności od tego, kiedy przypadały nadgodziny. Jeśli przekroczyłeś normy czasu pracy w dniu wolnym lub w porze nocnej, otrzymasz wyższy dodatek pieniężny. 100% przysługuje także po przekroczeniu średniotygodniowej normy czasu pracy.
Wynagrodzenie za nadgodziny może zostać wypłacone również w formie ryczałtu. Takie rozwiązanie stosuje się w przypadku osób, które stale wykonują pracę poza siedzibą pracodawcy. Rekompensata pieniężna może zostać zastąpiona czasem wolnym w wymiarze:
- 1 godzina wolna za 1 nadgodzinę – jeśli to Ty zaproponujesz zamianę gratyfikacji finansowej na czas wolny;
- 1,5 godziny wolnej za 1 nadgodzinę – jeśli pracodawca wystąpi z propozycją zamiany.
Nadgodziny dobowe i średniotygodniowe a wysokość wynagrodzenia
Dane wykorzystane w tekście zostały zaczerpnięte z opracowania PIP, opublikowanego w czerwcu 2018 r.