Karmienie piersią w pracy jest ważnym tematem, który dotyczy wielu matek małych dzieci. W Polsce karmienie piersią w miejscu pracy jest prawnie chronione przez Kodeks pracy oraz Ustawę o promocji i ochronie karmienia piersią. Łączysz pracę zawodową z opieką nad pociechą? Sprawdź, jakie prawa przysługują karmiącym matkom i jakie przywileje mogą ułatwić ci pogodzenie rodzicielstwa z karierą.
Czego dowiesz się z artykułu?
• Jakiej pracy nie może wykonywać kobieta karmiąca piersią?
• Kiedy pracodawca musi zmienić warunki pracy dla karmiącej kobiety?
• Przerwy w pracy na karmienie piersią – jak długo mogą trwać?
• Jakie przywileje i ograniczenia w zatrudnieniu dotyczą opiekunów małych dzieci?
Jakiej pracy nie może wykonywać kobieta karmiąca piersią?
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 roku dla kobiet karmiących piersią wykluczone są prace uciążliwe, niebezpieczne lub szkodliwe dla zdrowia.
Matki karmiące piersią nie mogą:
- ręcznie przenosić przedmiotów o masie większej niż 6 kg na wysokość ponad 4 m lub na odległość powyżej 25 m,
- ręcznie przenosić materiałów ciekłych: gorących, żrących lub szkodliwych dla zdrowia,
- wykonywać prac w zbiornikach ciśnieniowych, w warunkach podwyższonego lub obniżonego ciśnienia – dotyczy to np. pracy nurka,
- pracować pod ziemią w kopalniach.
Szczegółowy wykaz czynności zabronionych dla karmiących kobiet wraz z dokładnymi wartościami określającymi intensywność wykonywanej pracy znajduje się w ww. rozporządzeniu.
| Dziecko i kariera – porady dla rodziców
Kiedy pracodawca musi zmienić warunki pracy dla karmiącej kobiety?
W przypadku gdy warunki pracy kobiety karmiącej piersią nie spełniają wytycznych przewidzianych w prawie, pracodawca ma obowiązek przenieść pracownicę do innej, dozwolonej dla niej pracy. Jeśli jest to niemożliwe, ponieważ na przykład pracodawca nie dysponuje innym odpowiednim stanowiskiem lub rodzajem pracy, musi zwolnić pracowniczkę z obowiązku wykonania zabronionej pracy.
Jak zmiana warunków pracy dla kobiety karmiącej wygląda z formalnego punktu widzenia? Wprowadza się ją na podstawie polecenia pracodawcy – nie ma konieczności dokonywania zmian warunków pracy i płacy w umowie.
Jeżeli na skutek zmiany warunków pracy następuje obniżenie wynagrodzenia, pracodawca ma obowiązek wypłacić pracownicy dodatek wyrównawczy. Po zakończeniu okresu karmienia piersią pracowniczka wraca do pracy na warunkach sprzed tego czasu.
Przerwy w pracy na karmienie piersią – jak długo mogą trwać?
Zgodnie z prawem kobieta karmiąca piersią może skorzystać z dwóch przerw po pół godziny. Każda z nich wliczana jest do czasu pracy. Jeśli pracowniczka karmi więcej niż jedno dziecko, przerwy mogą trwać po 45 minut. Przerwy mogą być udzielane łącznie.
Uwaga: jeśli czas pracy karmiącej kobiety nie przekracza 4 godzin dziennie, przerwy na karmienie nie przysługują. W przypadku gdy kobieta pracuje do 6 godzin dziennie, ma prawo do jednej przerwy na karmienie dziecka.
Pracodawca udziela zgody na przerwy na podstawie wniosku pracownicy, w którym oświadcza ona, że karmi piersią. Nie istnieją żadne ograniczenia czasowe co do tego, do kiedy można karmić piersią w pracy. To kwestia indywidualna – o długości okresu karmienia decyduje matka dziecka.
| Matka Polka pracowniczka – jak wygląda jej życie?
Jakie przywileje i ograniczenia w zatrudnieniu dotyczą opiekunów małych dzieci?
Warto wiedzieć, że poza prawami przysługującymi karmiącej matce, można skorzystać także z przywilejów dla rodziców małych dzieci.
Osoby, które opiekują się dzieckiem w wieku do ósmego roku życia, nie mogą bez wyrażenia zgody:
- pracować w godzinach nadliczbowych,
- pracować w nocy,
- być zatrudnione w systemie przerywanego czasu pracy,
- być delegowane poza stałe miejsce pracy.
Z kolei opiekunowie dzieci poniżej czwartego roku życia, zatrudnieni w systemie:
- równoważnego czasu pracy,
- czasu pracy w ruchu ciągłym,
- skróconego tygodnia pracy,
- pracy weekendowej
nie mogą pracować dłużej niż 8 godzin na dobę, chyba że wyrażą na to zgodę.
Uwaga: z powyższych uprawnień może skorzystać jedno z opiekunów, jeśli oboje są zatrudnieni.
Pomocne w łączeniu pracy zawodowej z opieką nad dzieckiem może być także przejście na elastyczny rozkład czasu pracy. Takie rozwiązanie przysługuje opiekunowi dziecka do 8. roku życia. Pracodawca może udzielić zgody na elastyczną organizację pracy po otrzymaniu wniosku od pracownika. W dokumencie przedstawionym pracodawcy należy wpisać następujące informacje:
- imię, nazwisko i datę urodzenia dziecka,
- przyczynę, dla której konieczne jest wprowadzenie zmiany,
- datę rozpoczęcia i zakończenia elastycznej organizacji pracy,
- rodzaj elastycznej organizacji: np. obniżenie wymiaru etatu, telepraca lub system pracy weekendowej.
| Matki – pracowniczki chcą zmian zawodowych
Zastanawiasz się, ile przysługuje ci dni urlopu macierzyńskiego?
Skorzystaj z narzędzia Pracuj.pl:
Kalkulator urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego >>