Kobiety w ciąży nie mogą pracować w godzinach nadliczbowych ani w nocy. Pracodawca nie ma prawa wysyłać ich w podróże służbowe. W trakcie ciąży i po narodzinach dziecka można korzystać z urlopów: macierzyńskiego, rodzicielskiego i wychowawczego. Pracująca matka, która karmi piersią, ma prawo do specjalnych przerw. Kobietom wychowującym dzieci należą się również 2 dodatkowe dni wolne przeznaczone na opiekę.
Pracownice, które spodziewają się lub wychowują dziecko, korzystają z praw i przywilejów, takich jak:
-
Specjalna ochrona w czasie ciąży i urlopu macierzyńskiego
Zgodnie z kodeksem pracy (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19740240141&type=3) nie można zwolnić kobiety w trakcie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego albo wychowawczego, chyba że istnieją przesłanki do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Pracodawca nie może nakazywać ciężarnym pracy w nocy ani w godzinach nadliczbowych. Nie powinien także zlecać im wykonywania prac wskazanych w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20170000796).
-
Wyższy wymiar zasiłku chorobowego i wydłużony okres zasiłkowy
Za czas choroby przypadającej w ciąży przysługuje zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy, niezależnie od przyczyny niezdolności do pracy. Tak wynika z ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19990600636). Okres zasiłkowy jest wydłużony – zamiast 182 trwa 270 dni.
-
Urlopy rodzicielskie
Pracująca matka ma prawo korzystać z urlopów: macierzyńskiego (co najmniej 20 tygodni - wymiar urlopu zależny od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie, urlop płatny), rodzicielskiego (32 tygodnie, urlop płatny) oraz wychowawczego (3 lata, z możliwością uzyskania dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem). Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego można wnioskować o urlop wypoczynkowy. Pracodawca ma obowiązek udzielić go we wskazanym terminie.
-
Przerwy na karmienie
Kobiecie, która pracuje co najmniej przez 6 godzin na dobę i karmi dziecko piersią, przysługują dwie trzydziesto- lub czterdziestopięciominutowe przerwy. Pracownica ma prawo do jednej przerwy, gdy dzienny wymiar czasu pracy wynosi mniej niż 6 godzin.
-
Możliwość skorzystania z dni wolnych przeznaczonych na opiekę nad dzieckiem
Pracująca matka może skorzystać również z 2 płatnych dni wolnych na opiekę nad dzieckiem, które nie ukończyło 14 lat. Aby to zrobić, należy złożyć wniosek. Nie trzeba podawać w nim przyczyny.
-
Przywileje matki wychowującej dziecko do 4. roku życia
Pracownica, która wychowuje dziecko do 4. roku życia, może pracować w porze nocnej lub w godzinach nadliczbowych, tylko jeśli wyrazi na to zgodę. Pracodawca nie ma prawa nakazywać jej wyjazdu w delegację. Do 4. urodzin syna lub córki można skorzystać z urlopu wychowawczego.