Warunki pracy można zmienić w dowolnym czasie, ale żeby modyfikacje zaczęły obowiązywać, niezbędna jest zgoda obydwu stron. Pracodawca nie ma prawa samodzielnie zdecydować o wprowadzeniu zmian. Może zaproponować zawarcie porozumienia zmieniającego lub wręczyć wypowiedzenie zmieniające. Dokonanie modyfikacji warunków - w drodze porozumienia - wymaga zgody pracodawcy i pracownika. Wypowiedzenie jest jednostronne.
Zmiana warunków pracy – czego może dotyczyć?
Przepisy dotyczące zmian w umowie o pracę znajdują się w art. 42 kodeksu pracy (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19740240141&type=3). Wynika z nich, że pracodawca może zdecydować o modyfikacjach w zakresie wszystkich postanowień umowy, np. o zmniejszeniu wysokości wynagrodzenia pracownika czy przeniesieniu go na inne stanowisko lub do innej siedziby firmy.
Porozumienie i wypowiedzenie zmieniające
Istnieją dwa sposoby, z których może skorzystać pracodawca, chcąc np. obniżyć wynagrodzenie pracownika:
- Porozumienie zmieniające warunki pracy i płacy
Obie strony mają prawo zaproponować zmianę dotychczasowych warunków zatrudnienia w drodze porozumienia. Modyfikacja może nastąpić tylko wtedy, gdy pracodawca i pracownik wyrażą na to zgodę. Zmian dokonuje się na podstawie przepisów kodeksu cywilnego (art. 66 i kolejne: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19640160093&type=3). Nie trzeba zawierać porozumienia w formie pisemnej, ale nowe warunki powinny być spisane przed rozpoczęciem pracy. Sprawdzi się wtedy np. aneks do umowy o pracę. Nie istnieją ograniczenia, jeśli chodzi o zawieranie porozumień zmieniających – można to robić dowolną ilość razy w czasie trwania stosunku pracy. Aby nowe zasady zaczęły obowiązywać, pracownik musi zaakceptować je w formie, która nie budzi wątpliwości (może np. złożyć pisemne oświadczenie). Nie ma możliwości odwołania się od postanowień porozumienia zmieniającego.
- Wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy
Wypowiedzenie dotychczasowych warunków ma miejsce, gdy nie udało się zawrzeć porozumienia. Pracodawca ma obowiązek wręczyć wypowiedzenie zmieniające tylko wtedy, gdy obowiązujące warunki pracy i płacy mają ulec pogorszeniu. Wypowiedzenie i zaoferowanie nowych zasad musi być dokonane na piśmie i wręczone tak, by pracownik mógł zapoznać się z jego treścią. Nie jest wiążący dokument, w którym nie została zawarta propozycja nowych warunków zatrudnienia. Jeśli nie wystąpiły błędy formalne, okres wypowiedzenia rozpoczyna się z chwilą, gdy pracownik zapoznał się z treścią wypowiedzenia. W dokumencie powinna pojawić się informacja o długości okresu wypowiedzenia. Czas jego trwania zależy od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Odrzucenie propozycji zatrudniającego może nastąpić do połowy okresu wypowiedzenia. Przy braku reakcji ze strony pracownika przyjmuje się, że zaakceptował on nowe warunki. W przypadku wypowiedzenia warunków umowy zawartej na czas nieokreślony - pracodawca jest zobowiązany do podania przyczyny.