Prawo do urlopów - służących opiece nad dzieckiem - mają pracownice oraz pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Osobom pracującym w ramach umowy-zlecenia i odprowadzającym składki na ubezpieczenie chorobowe również przysługują dni wolne oraz zasiłki z tytułu zajmowania się maluszkiem. Rodzice opiekujący się dzieckiem podlegają ochronie przed zwolnieniem z pracy.
Urlop macierzyński
Podstawowy wymiar urlopu macierzyńskiego wynosi 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka lub od 31 do 37 tygodni – w przypadku ciąży mnogiej. Po wykorzystaniu minimum 14 tygodni urlopu przez matkę, jego pozostałą część może przejąć ojciec.
Bezpośrednio po zakończeniu podstawy urlopu istnieje możliwość skorzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Wynosi on:
- 6 tygodni – gdy urodziło się jedno dziecko,
- 8 tygodni – w przypadku ciąży mnogiej.
Jak przepisy chronią przyszłą mamę?
Urlop tacierzyński
Gdy matka dziecka zdecyduje, że nie chce lub nie może skorzystać w całości z przysługującego jej urlopu macierzyńskiego – pozostałą jego część ma prawo wykorzystać ojciec dziecka. Jest to tzw. urlop tacierzyński. W czasie jego trwania pracownik otrzymuje zasiłek wypłacany przez ZUS.
Przejęcie urlopu macierzyńskiego przez ojca – na jakich zasadach?
Urlop rodzicielski
Urlop rodzicielski może trwać od 32 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka) do 34 tygodni (w przypadku urodzenia większej liczby dzieci przy jednym porodzie). Warunkiem jego otrzymania jest pełne wykorzystanie podstawowego oraz dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Rodzice mogą się podzielić wolnym czasem i przebywać w domu jednocześnie. Warto pamiętać, że urlop rodzicielski należy wykorzystać zanim dziecko ukończy 6. rok życia. W innej sytuacji przepadają wolne dni, które przysługują pracującym rodzicom. 26 tygodni urlopu można podzielić maksymalnie na 4 części. Zasiłek za czas opieki nad pociechą wypłacany jest przez ZUS.
Urlop ojcowski
Urlop ojcowski przysługuje ojcom dzieci do 24. miesiąca życia. Jest to 14 dni kalendarzowych wolnych od pracy. Czas ten można wykorzystać jednorazowo lub podzielić na pół. Urlop ojcowski jest pełnopłatny, obowiązek wypłaty wynagrodzenia spoczywa na pracodawcy. Aby otrzymać dni wolne na spędzenie czasu z maluszkiem – należy złożyć u swojego szefa wniosek urlopowy i dołączyć do niego skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.
Urlop wychowawczy
Urlop wychowawczy jest dobrowolny, bezpłatny i otrzymywany po złożeniu stosownego wniosku u pracodawcy. Może z niego skorzystać zarówno matka, jak i ojciec, których dziecko nie ukończyło 6. roku życia. Czas wolny od pracy i poświęcony na wychowywanie pociechy trwa maksymalnie 36 miesięcy. W czasie urlopu wychowawczego pracownik podlega ochronie przed zwolnieniem z pracy.
Urlop ten przysługuje pracownikom, którzy są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę i mają staż pracy nie krótszy niż 6 miesięcy.
Urlop wychowawczy w 2018 r. – na jakich zasadach?
Ciąża a wypowiedzenie umowy
Jeśli zrezygnowałaś/-eś z pracy, a następnie pogorszył się stan Twojego zdrowia – masz prawo skorzystać ze zwolnienia lekarskiego i otrzymywać chorobowe na wypowiedzeniu. W dalszym ciągu jesteś pracownikiem i z Twojego wynagrodzenia potrącane są składki na ubezpieczenie chorobowe. Po zakończeniu okresu wypowiedzenia również możesz pobierać zasiłek. Pamiętaj, żeby kolejne zaświadczenia od lekarza dostarczyć do oddziału ZUS.
W przypadku, gdy zajdziesz w ciążę w trakcie wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony, to pracodawca nie może pozbawić Cię zatrudnienia. Według obowiązujących przepisów, ochrona pracownic przed zwolnieniem z pracy obowiązuje od 1. dnia ciąży. Należy wycofać wniosek o wypowiedzenie umowy, a następnie można wrócić do pracy na pełnionym wcześniej stanowisku.