- System zmianowy ma swoje zalety, a praca w nocy wiąże się z lepszymi zarobkami
- Nieregularne godziny pracy mogą prowadzić do zmęczenia i różnych dolegliwości
- Rozważając ofertę, dobrze jest uwzględnić swoje predyspozycje
Praca na dwie albo trzy zmiany to rozwiązanie, do którego nie każdy może się przyzwyczaić. Nieregularny tryb życia potrafi dać się we znaki. Z drugiej strony, praca zmianowa stwarza możliwości, których nie uzyskamy, pracując codziennie od godziny ósmej do szesnastej. Przed podjęciem decyzji warto poznać swoje potrzeby i zrobić dokładną analizę zysków i strat.
Dla jednego wada, dla drugiego – zaleta
Rozmijam się z rodziną. Każdy z nas ma inny grafik – mówi Ala, która zdecydowała się na pracę zmianową. – Cieszę się, że znalazłam zatrudnienie w zawodzie, ale taki tryb życia jest jednak uciążliwy.
Jeszcze inne przemyślenia ma Magda, która twierdzi, że zawsze jest coś za coś. Często pracuje popołudniami, więc może do tego czasu opiekować się swoim małym dzieckiem. - Dla mnie to bardzo duża zaleta – podkreśla.
Nie każdy jednak potrafi „przestawić się” na tory pracy zmianowej. – Na dłuższą metę nie dałbym rady. Nagle praca do późnych godzin albo wczesne pobudki. Organizm nie umie się tak łatwo przystosować – mówi Robert, wymieniając bóle głowy i rozdrażnienie jako argumenty przeciwko takiemu systemowi.
Ciało woła: SPAĆ!
Zmienne godziny pracy, szczególnie gdy czasami przypadają w porze nocnej, zaburzają codzienne funkcjonowanie. To sprawia, że możesz doświadczać niedogodności, takich jak:
- Trudności ze snem
Jeśli kładziesz się spać o 7.00 i budzisz się popołudniu, a dwa dni później musisz zasnąć o 23.00, żeby następnego dnia wstać o 6.00, to możesz mieć problemy z zasypianiem. Świadomość, że np. za 5 godzin zadzwoni budzik, dodatkowo utrudnia odpoczynek i regenerację organizmu. Praca zmianowa często wiąże się również z nieregularnymi posiłkami. To z kolei może wywoływać problemy trawienne.
Jak radzić sobie z sennością przy pracy zmianowej?
- Dekoncentracja i przemęczenie
Zaburzony rytm dnia i nocy, a także niedostateczna ilość snu – to czynniki wywołujące trudności z koncentracją. Jeśli nie potrafisz się skupić, stajesz się mniej wydajny. Możesz również stanowić zagrożenie, np. kiedy jesteś kierowcą lub operatorem maszyny. W utrzymaniu uwagi pomaga m.in. intensywne oświetlenie. Warto również regularnie korzystać z przerw.
- Osłabienie relacji z bliskimi
Możesz mieć trudności z utrzymywaniem i pielęgnowaniem relacji, jeśli Twoi bliscy przebywają w pracy lub w szkole, a Ty masz wówczas wolny czas. I na odwrót - kiedy oni mogą cieszyć się wspólnymi chwilami, Ty możesz być akurat w firmie.
Nie taka zmiana straszna…
Regularność w codziennym życiu nie jest dla każdego ważna. Jeśli cieszy Cię elastyczność i różnorodność, możesz czerpać korzyści z pracy zmianowej. Zyskujesz wówczas:
- Możliwość łączenia różnych aktywności
Praca w godzinach popołudniowych, wieczornych albo nocnych to korzystne rozwiązanie dla osób uczących się, które chcą jednocześnie zarabiać i zdobywać dodatkowe kwalifikacje. Rozpoczęcie pracy np. o 14.00 umożliwia również realizowanie swoich pasji, załatwianie spraw w urzędzie, banku itd. bez konieczności korzystania z dni wolnych. Pomaga także zapewnić dzieciom opiekę w sytuacji, gdy obydwoje rodzice są aktywni zawodowo.
- Wyższe wynagrodzenie
Wykonując pracę w nocy, zyskujesz prawo do dodatkowego wynagrodzenia. Za każdą godzinę przepracowaną w porze nocnej przysługuje Ci dodatek w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z najniższego wynagrodzenia za pracę. Dodatek można zastąpić również czasem wolnym. Jeśli to Ty wystąpisz z inicjatywą zamiany, za każdą godzinę pracy w nocy przysługuje Ci godzina wolna, a jeśli pracodawca – za każdą godzinę pracy otrzymasz 1,5 godziny czasu wolnego.
- Spokój
Praca w nocy często jest mniej stresująca niż aktywność w ciągu dnia. Jeśli najlepiej czujesz się w ciszy, taki sposób działania może okazać się bardzo efektywny.
Nadwrażliwość emocjonalna a funkcjonowanie w środowisku pracy
Zadbaj o siebie - dobre samopoczucie to podstawa
Praca zmianowa, a w szczególności nocna zmiana, może stanowić duże obciążenie dla organizmu. Nie jest to jednak regułą – są osoby, które dobrze się czują, funkcjonując w ten sposób. Początki bywają trudne, ale na kolejnym etapie pojawia się przyzwyczajenie. Wiele zależy od predyspozycji zdrowotnych i sposobu planowania czasu, dlatego dokonując wyboru, dobrze jest ustalić własne kryteria.