Warunki pracy i płacy, miejsce wykonywania obowiązków i wymiar czasu pracy – to kluczowe elementy umowy o pracę. Jeśli w dokumencie pojawią się zapisy niezgodne z kodeksem pracy, możesz dochodzić swoich praw przed sądem.
Treść umowy o pracę
Umowa o pracę stanowi zabezpieczenie zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy. Informacje, jakie powinny znaleźć się w kontrakcie, to:
- strony umowy (dane osobowe),
- rodzaj umowy (umowa na okres próbny, umowa na czas określony, umowa na czas nieokreślony),
- data zawarcia kontraktu,
- warunki pracy i płacy:
- rodzaj pracy,
- miejsce wykonywania pracy,
- wynagrodzenie za pracę, z wyodrębnieniem poszczególnych składników,
- wymiar czasu pracy,
- termin rozpoczęcia pracy.
Reguły dotyczące ustalania treści dokumentu wynikają z ustawy - Kodeks pracy (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19740240141).
Uwaga, niedozwolone zapisy
Oprócz warunków pracy i płacy mogą znaleźć się w kontrakcie również inne postanowienia, o ile są zgodne z przepisami (np. zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej, prawo do dodatkowego urlopu oraz innych benefitów). Pracodawca nie może jednak oczekiwać, że zaakceptujesz:
- zgodę na rozwiązanie stosunku pracy w trakcie ciąży,
- rezygnację z prawa do wypowiedzenia umowy,
- sankcje za złożenie wypowiedzenia (chyba że zawarłeś umowę szkoleniową),
- obowiązek odbierania telefonu poza wyznaczonymi godzinami pracy lub dyżuru,
- zakaz konkurencji po rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy, bez możliwości ubiegania się o odszkodowanie.
Jeśli nawet wyrazisz zgodę na niekorzystne warunki, nadal będzie przysługiwała Ci ochrona prawna. Możesz w każdej chwili zwrócić się do sądu pracy i domagać się zmian treści umowy.
Niedozwolone zapisy w umowie o pracę
Ustna umowa o pracę - czy to możliwe?
Choć kontrakt zawarty z pracodawcą powinien mieć formę pisemną, ustalenia ustne również są wiążące. Tak wynika z art. 60 ustawy - Kodeks cywilny (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19640160093). Prawo chroni Cię także wtedy, gdy pracodawca nie dopełni obowiązku zawarcia umowy o pracę na piśmie. Jeśli ustaliłeś z szefem podstawę zatrudnienia, wymiar czasu pracy, wysokość pensji itd., powinieneś otrzymać wynagrodzenie za wykonaną pracę. Nie wynika to bezpośrednio z ustaw, ale z wyroków sądowych:
- http://orzeczenia.lodz.sa.gov.pl/content/$N/152500000001521_III_AUa_001409_2014_Uz_2015-09-17_001,
- http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia2/i%20pk%20105-09-1.pdf,
- http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia1/I%20PK%20633-02-1.pdf.
Umowa o pracę – czy tylko na piśmie?
Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne
Przepisy kodeksu cywilnego - dotyczące treści umowy-zlecenia lub umowy o dzieło - nie są dokładnie takie same jak regulacje zawarte w kodeksie pracy. Różnica polega m.in. na tym, że kontrakty cywilnoprawne nie muszą mieć formy pisemnej, a umowa o pracę - tak. Spisanie warunków współpracy jest jednak korzystne w razie wystąpienia konfliktów rozstrzyganych przez sąd. Im dokładniejsze zapisy, tym mniejsze ryzyko nieporozumień.
7 różnic pomiędzy umową o pracę i umową-zlecenie
Warunki pracy zależą również od Ciebie, dlatego nie bój się negocjacji.