Nieustająca walka i pogoń za sukcesem, ciągłe podnoszenie poprzeczki i niesłabnąca chęć zaspokajania swoich ambicji, które są coraz wyższe. Tak nadal często wygląda codzienność zawodowa wielu osób. Wyścig szczurów nie przestał być mitem i w niektórych firmach nadal ma się całkiem nieźle. Droga do sukcesu jest wtedy ciężka i wyniszczająca, a jego osiągnięcie związane z wysoką ceną. Czym dokładnie jest wyścig szczurów i jak się przed nim chronić?
Czego dowiesz się z artykułu?
• Wyścig szczurów w pracy – co to takiego?
• Czy wyścig szczurów nadal stanowi problem na rynku pracy?
• Negatywne skutki wyścigu szczurów: stres w pracy i wypalenie zawodowe
• Generacja Z na rynku pracy – równowaga zamiast wyścigu szczurów
• Work-life balance, czyli jak osiągnąć w życiu równowagę
• Wyścig szczurów na rynku pracy – podsumowanie
Wyścig szczurów w pracy – co to takiego?
Zgodnie z definicją podaną w Wielkim Słowniku Języka Polskiego (WSJP) wyścig szczurów to „bezmyślne, wyczerpujące i niekończące się dążenie do osiągnięcia sukcesu, polegające na ciągłej rywalizacji i nieustannym zwiększaniu wysiłku”.
Takie podejście często spotykane jest w środowisku zawodowym, w którym osoby chcące zrobić jak najszybszą karierę, narzucają na innych ogromną presję. Windują poprzeczkę niebezpiecznie wysoko, skupiając się tylko na własnych celach, nie zważając na potrzeby otoczenia: zarówno współpracowników, jak i samego przedsiębiorstwa, w którym pracują.
|6 toksycznych zachowań w miejscu pracy
Zdarza się, że presja narzucana jest nie tylko przez współpracowników, którzy uznają innych za rywali, a nie kolegów i koleżanki z zespołu. Niekiedy powodem napędzania szaleńczego konkurowania o coraz lepsze wyniki jest sam pracodawca. Stałe podnoszenie progów do otrzymania premii czy oferowanie dodatkowych benefitów za coraz trudniejsze do uzyskania wyniki mogą prowadzić do toksycznej rywalizacji w zespole i podnosić poziom stresu w pracy. Bardzo dużo zależy więc od postawy menedżera czy lidera, który ma wpływ na atmosferę, kulturę organizacji oraz sposób wyznaczania celów, komunikacji i przekazywania informacji zwrotnych.
Czy wyścig szczurów nadal stanowi problem na rynku pracy?
Zdrowa rywalizacja w miejscu zatrudnienia może być bodźcem rozwojowym i prowadzić do udoskonalania działań. Pozwala na wzajemne napędzanie się i motywowanie do tego, aby jak najlepiej wykonywać swoje codzienne obowiązki, szukać nieszablonowych rozwiązań. Wymusza kreatywność, co często przekłada się na znacznie lepsze wyniki zespołu i niesie korzyści dla całej firmy.
Problem pojawia się, gdy rywalizacja wymyka się spod kontroli. Jeśli członkowie teamu będą nastawieni tylko na to, aby osiągać lepsze wyniki niż koledzy i koleżanki, może prowadzić to do wielu nieprzyjemnych sytuacji. Wzajemne utrudnianie sobie wykonywania obowiązków, podkradanie pomysłów czy klientów oraz podburzanie innych członków zespołu powoduje ogromny stres w pracy i znacznie psuje klimat oraz relacje. To z kolei negatywnie wpływa na rezultaty, produktywność, zaangażowanie i poziom satysfakcji zawodowej.
| 5 czynników, które decydują o dobrej atmosferze w pracy
Niestety, wyścig szczurów jest zjawiskiem, które nadal istnieje w wielu firmach. Prowadzi do toksycznej atmosfery w przedsiębiorstwie. Jest także znacznym utrudnieniem w budowaniu zgranego zespołu, co z kolei przekłada się na jego niższą efektywność. Liczne wady pokazują jasno, że wyścig szczurów w pracy nie niesie za sobą nic dobrego ani dla pracowników, ani dla pracodawców.
| 8 sygnałów, że Twoja praca jest toksyczna
Negatywne skutki wyścigu szczurów: stres w pracy i wypalenie zawodowe
Mało kto chce pracować w miejscu, w którym trudno na kimkolwiek polegać, a zamiast znajomych z działu widzimy bezwzględnych rywali, dążących do celu bez oglądania się na innych. Powoduje to nieprzyjemną atmosferę w firmie i skutkuje tym, że każdy kolejny dzień jest bardzo trudnym przeżyciem. Stres w pracy nie tylko obniża wydajność, ale też negatywnie wpływa na zdrowie osoby zatrudnionej.
| 5 największych stresorów w pracy
Wyścig szczurów prowadzi do wypalenia zawodowego i znacznie zmniejsza efektywność pracowników. Dlatego też z punktu widzenia pracodawcy nie jest dobrym zjawiskiem. Coraz więcej firm zdaje sobie z tego sprawę. Dążą one do tego, aby motywować osoby zatrudnione w przedsiębiorstwie do działania bez jednoczesnego podsycania niezdrowej konkurencji.
| Jak nie dopuścić do wypalenia zawodowego?
Intensywny wyścig szczurów zmniejsza zaangażowanie w życie firmy i osłabia lojalność wobec pracodawcy. To z kolei przekłada się na częstsze odejścia z pracy. Aktualnie można zauważyć nasilenie się tego zjawiska, co jest związane z wchodzeniem na rynek zatrudnienia kolejnych pokoleń, w tym również generacji Z, czyli osób urodzonych po 1995 r. Ich przedstawiciele często są zdania, że rezygnacja z pracy z powodu stresu jest czymś normalnym i nie zwlekają z tą decyzją do ostatniej chwili.
Generacja Z na rynku pracy – równowaga zamiast wyścigu szczurów
Każde kolejne pokolenie wprowadza mniejsze lub większe zmiany w tym, jak kształtuje się rynek pracy. Mają na to wpływ m.in. inne możliwości, wartości, potrzeby czy szersza dostępność nowych technologii, z którymi przedstawiciele pokolenia Z mają styczność od początku swojego życia. To wszystko sprawia, że pracodawcy muszą dostosować się do nowych wymagań.
Właściciele firm zdają sobie sprawę z różnic między generacjami, które mają zupełnie odmienne oczekiwania na starcie. Dlatego coraz więcej przedsiębiorstw przykłada dużą wagę do zapewnienia pracownikom równowagi w miejscu zatrudnienia. Zamiast wygórowanych oczekiwań i presji, prowadzących do wyścigu szczurów, kładzie się nacisk na transparentną komunikację, słuchanie potrzeb pracowników i zapewnianie im dodatkowych zasobów.
|Pokolenia Y, X, Z na rynku pracy – czym się różnią?
Nowoczesne firmy coraz częściej oferują również szeroki pakiet benefitów. Osobom z pokolenia Z bardzo zależy na dbaniu o zdrowie, kondycję psychiczną i work-life balance, dlatego pracodawcy proponują m.in. pakiety sportowe i medyczne, szkolenia i warsztaty dopasowane do pasji i zainteresowań, nauka języków obcych, warsztaty psychologiczne, programy kafeteryjne czy dofinansowania do urlopów oraz elastyczny czas pracy.
| Zachowania, których nauczy Cię pokolenie Z
Work-life balance, czyli jak osiągnąć w życiu równowagę
Chęć zdobywania kolejnych szczebli kariery nie musi być równoznaczna z wywieraniem niezdrowej presji na współpracownikach i braniem na siebie obowiązków ponad swoje siły. Coraz więcej pracodawców dąży do tego, aby możliwe było zachowanie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Jest to zdecydowanie prostsze w firmach, które wdrożyły koncepcję work-life balance.
Work-life balance to podejście wspierające walkę z wypaleniem zawodowym i pracoholizmem, a także wyjście naprzeciw oczekiwaniom młodszych pokoleń, które odgrywają coraz większą rolę na rynku pracy.
| 3 zasady work-life balance, których lepiej nie łamać
Wdrażanie podejścia work-life balance sprawia, że przedsiębiorstwa i środowiska korporacyjne stają się przyjaźniejszym miejscem zatrudnienia. Przyciągają one nowych pracowników nie tylko stabilizacją, ale też dużymi możliwościami w zakresie elastycznego czasu pracy, awansu poziomego czy możliwości pracy zdalnej.
Wyścig szczurów na rynku pracy – podsumowanie
Wyścig szczurów to zjawisko, które istnieje na rynku pracy od lat. Kiedyś bywało uważane za konieczność, jedyną drogę do osiągnięcia sukcesu zawodowego. Obecnie jednak podejście diametralnie się zmieniło. Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy dostrzegają negatywne skutki szaleńczego pędu za karierą oraz wywierania presji na innych.
Coraz młodsze pokolenia wchodzące na rynek charakteryzują się rosnącą świadomością w zakresie swoich potrzeb i wymagań. Dlatego wyścig szczurów spotyka się z ich dezaprobatą. W ramach okazania braku akceptacji, pokolenie Y i Z zmieniają miejsca pracy, aby odszukać to, które zapewni im równowagę i możliwość wykonywania obowiązków zawodowych bez niezdrowej presji i ogromnego stresu.
Na szczęście firmy z różnych branż również coraz lepiej zdają sobie sprawę z tego, jak ważne jest dbanie o zdrowe relacje w zespole Wprowadzane są programy motywacyjne, które mają pobudzać do działania, ale przy zachowaniu zdrowego podejścia i bez toksycznej rywalizacji między pracownikami. Mogą oni liczyć na nagradzanie zaangażowania, lojalności i komunikatywności. Zapominanie, że wszyscy członkowie zespołu grają do jednej bramki nie jest w takim środowisku mile widziane.