Praca w kawiarni lub restauracji może być świetnym początkiem drogi zawodowej. Próg wejścia jest stosunkowo niski, za to umiejętności, jakie można zdobyć – bezcenne. Nawet jeżeli docelowo planujesz karierę poza gastronomią, chyba nigdzie indziej nie przejdziesz takiej szkoły życia i tak szybko nie zdobędziesz umiejętności miękkich. Zyskasz kompetencje, które mogą się przydać w każdym biznesie.
Z artykułu dowiesz się:
• Jakie predyspozycje musisz posiadać, jeśli chcesz pracować jako kelner, a jakie przydadzą się do pracy w kuchni?
• Jakie umiejętności biznesowe wyniesiesz z pracy w kawiarni bądź restauracji?
• Jakie umiejętności zdobyte w pracy w gastronomii przydadzą Ci się na co dzień?
Umiejętności kelnera vs. pracownika kuchni
Nie da się ukryć, że praca w kawiarni, restauracji czy pubie to dość ciężki kawałek chleba. Wymaga dużej wytrzymałości fizycznej, intelektualnej i emocjonalnej – i to zarówno wtedy, gdy pracujesz w kuchni, jak i wówczas, gdy Twoją rolą jest bezpośrednia obsługa klienta. Jeśli rozważasz podjęcie dorywczej pracy w restauracji, zastanów się jednak, w której z tych ról będziesz czuć się lepiej – czy na zapleczu, czy na pierwszej linii frontu. Praca jako kelner czy kelnerka i praca w kuchni nieco się od siebie różnią i mało kto ma predyspozycje do obu rodzajów zadań – choć jednocześnie bez pewnych uniwersalnych umiejętności się nie obejdzie, ale o tym za chwilę.
| Plusy i minusy pracy w gastronomii
– Na sali masz stały kontakt z różnymi klientami. Musisz być uważnym obserwatorem, szybko się uczyć, lubić ludzi, nie bać się zadawania pytań, umieć szybko reagować w sytuacjach kryzysowych – wylicza Marta, była baristka i menedżerka kawiarni, obecnie pracująca w sektorze kultury. – Na pewno przydaje się skłonność do przyspieszania procesów tam, gdzie się da. Jeśli np. masz dużą kolejkę zamówień, a widzisz, że do dwóch kaw możesz przygotować mleko naraz, to musisz o tym pomyśleć i obsłużyć późniejsze zamówienie poza kolejnością. Czasem trzeba też umieć zagrać twarzą – np. gdy wiesz, że w kuchni się wali i pali i będzie opóźnienie, należy przekazać tę informację dyplomatycznie. Nie wolno Ci oczywiście kłamać, ale też nie możesz panikować.
| Stanowisko: kelnerka. Obowiązki, wymagania, zarobki
Nieoczywistą cechą, o której mało kto myśli w kontekście pracy w kawiarni czy restauracji, jest też dryg do… utrzymywania porządku. Jeśli bowiem jest coś, czego doświadczeni pracownicy nie lubią uczyć nowych osób – to właśnie sprzątania. Nawet gdy nie znasz jeszcze dokładnych standardów danego miejsca, nie wiesz, gdzie znajdują się poszczególne rzeczy itp., to musisz mieć odruch, że po wyjściu klienta trzeba sprzątnąć stolik. Potraktuj to jako wskazówkę na dzień próbny i na pierwsze tygodnie pracy w gastronomii – potem i tak wejdzie Ci w krew.
– W kuchni nie ma pracy z klientem, ale nadal trzeba umieć pracować z ludźmi i pod presją czasu. Dużo zależy od konkretnego miejsca, bo restauracje często mają swoje procedury i wytyczne dotyczące np. czasu przygotowywania danej potrawy. Dodatkowo co chwila przybiegają kelnerzy z różnymi notatkami i informacjami od klientów – na temat alergii pokarmowych, konieczności zmodyfikowania potrawy itp. – mówi Marta.
Praca w kuchni wymaga dużej wytrzymałości fizycznej i szacunku do zadań, które trzeba wykonać, żeby wszystko sprawnie działało. To może być praca kreatywna, jednak szefowanie i wymyślanie nowych potraw stanowią jedynie kroplę w morzu zadań. Na pierwszym planie w pracy w kuchni jest raczej żmudne powtarzanie popularnego dania w ogromnych ilościach – dzień w dzień i w tempie znacznie szybszym, niż gdy gotujesz dla siebie w domu. Trzeba mieć do tego cierpliwość i determinację. Co to znaczy „dużo szybciej niż w domu”?
| 9 umiejętności, jakimi powinien odznaczać się kucharz
– Można na to spojrzeć oczami klienta. Zastanówmy się, ile sami jesteśmy skłonni czekać na danie, zanim zaczniemy się niecierpliwić, i jeśli otrzymujemy je w takim czasie, to teraz wyobraźmy sobie, w jakim tempie musiała pracować ta osoba w kuchni, skoro miała przed sobą 15-20 podobnych zamówień – opowiada Marta.
Niezwykle istotna jest też estetyka dania. Obecnie zarówno pracownicy kuchni, jak i bariści, barmani oraz kelnerzy muszą „myśleć Instagramem”. Ten, kto pracuje dynamicznie i dba o ładne ułożenie i podanie posiłku, ma zdecydowanie większe szanse na karierę w gastronomii.
| Praca sezonowa – jak dorobić w wakacje?
Praca w kawiarni lub restauracji – umiejętności przydatne w biznesie
Umiejętności zdobyte w pracy w gastronomii przydadzą się nie tylko w tej branży – są na tyle uniwersalne, że osoby, które zajmowały się kelnerowaniem czy pomocą w kuchni jedynie dorywczo, znakomicie odnajdują się później w innych obszarach. A jeśli jako świeżo upieczony absolwent masz w CV doświadczenia z pracy w kawiarni, restauracji czy pubu, dla pracodawcy oznacza to zwykle potwierdzenie najważniejszych kompetencji miękkich, których innym kandydatom często brakuje. Jakie umiejętności przydatne w biznesie pozwala rozwinąć taka aktywność zawodowa?
- Praca zespołowa
Praca w zespole to absolutna podstawa na dowolnym stanowisku w branży gastronomicznej. Bez takich umiejętności nikt nie przetrwa nawet okresu próbnego. Przy tak dużym tempie pracy cała machina po prostu musi działać jak szwajcarski zegarek – w przeciwnym razie zgrzyt w jednym miejscu odbije się na pozostałych i atmosfera w całym zespole momentalnie zrobi się ciężka. Nie wierzysz? To wyobraź sobie, że pracujesz jako kelner, obsługujesz kilka stolików w godzinach szczytu i masz złe stosunki z kuchnią, a klient domaga się czystych sztućców.
- Komunikacja interpersonalna
W pracy w restauracji dobra komunikacja i wzajemny szacunek między kuchnią i salą są kluczowe. Bardzo duże znaczenie mają też relacje między managementem, który nie pracuje na co dzień z klientami, a osobami z pierwszej linii frontu. Tylko dzięki temu lokal może działać sprawnie, a w zespole nie dochodzi do konfliktów lub udaje się je szybko rozwiązać. Praca w restauracji czy kawiarni to również trening posługiwania się szybkimi, jasnymi i klarownymi komunikatami – tu nie ma czasu na aluzje czy niedomówienia.
| 8 zawodów, w których praca zespołowa jest niezbędna
- Praca pod presją czasu i decyzyjność
Szybkie tempo pracy w gastronomii uczy także błyskawicznego podejmowania decyzji. Restauracja w godzinach szczytu to nie miejsce na rozważania, tu potrzeba działania. Doświadczenie pracy w ciągłym niedoczasie, szukania sposobów na zwiększenie efektywności i usprawnienie działań to umiejętność nieoceniona w pracy w innych branżach, zwłaszcza na wysokich stanowiskach. Wystarczy zresztą przejrzeć ogłoszenia rekrutacyjne – hasło „umiejętność pracy pod presją czasu” powtarza się w większości z nich.
- Podejście do ludzi
W pracy jako kelner, barista czy barman masz ciągły kontakt z ludźmi – uczysz się rozpoznawać różne potrzeby, charaktery, zwyczaje, dopasowywać do nich styl komunikacji i serwis. Taka znajomość klientów przyda Ci się na każdym stanowisku wymagającym pracy z drugim człowiekiem, a także w życiu prywatnym.
| Jaki powinien być idealny pracownik obsługi klienta?
- Myślenie strategiczne, wyobraźnia, planowanie
Praca w gastronomii uczy priorytetyzowania zadań, szybkiego układania w głowie scenariuszy oraz równie szybkiego modyfikowania strategii, gdy okoliczności się zmieniają. Jeden z bohaterów reportażu Justyny Pobiedzińskiej „Napiwku nie będzie. Sekrety kelnerów” opisuje to następująco: „Przyjmijmy, że masz sekcję, na której masz osiem stołów. Jest sobota, wszystkie pełne (…). Pytanie: jak zarządzasz tym wszystkim? Bo to też musisz sobie zaplanować sam. Wyobraź sobie, że przyszli różni ludzie: małżeństwo z dwójką dzieci, tam pod ścianą dwóch biznesmenów, tu siada właśnie czworo Hiszpanów, obok nich cztery laski na koktajle, a jeszcze tutaj obok grupa młodzieży (…). I jak to teraz ogarnąć, żeby najlepiej z tego zarobić? Musisz kombinować: do kogo podejdziesz najpierw, który stolik bardziej dopieścisz, żeby mieć z niego korzyści?”.
- Wielozadaniowość
Z powyższym punktem wiąże się też oczywiście umiejętność myślenia o wielu rzeczach równocześnie i utrzymywania podzielnej uwagi. Praca w kawiarni czy restauracji to niezły trening pamięci i koncentracji. Cytowany wyżej rozmówca reporterki wyjaśnia to tak: „Tabaka [żargon kelnerski – przyp. aut.] polega na tym, że masz do zrobienia trzydzieści rzeczy naraz. Musisz je sobie tak ułożyć, żeby o niczym nie zapomnieć, do tego zsynchronizować się z kuchnią i z barmanami, z tym, kto ma terminal do rozliczania, i tym, kto wynosi brudne naczynia (…). Wieczne puzzle: podać kartę, sprzątnąć stolik, podać dodatkowe sztućce, nakryć stolik, zrobić deser, iść do barmana i na kuchnię po kolejną rzecz, powiedzieć na kuchni, że coś jeszcze musi być (…)”.
| Wielozadaniowość – hit czy mit?
- Asertywność
Choć w pracy w kawiarni określenie „klient nasz pan” sprawdza się w 90% sytuacji, zdarza się i tak, że trzeba umieć odmówić. Na przykład wtedy, gdy kuchnia skończyła już wydawanie śniadań i przygotowuje lunche, a klient upiera się, że według jego zegarka należy mu się jajecznica. Lub gdy zasiedzi się po godzinach zamknięcia lokalu. Dla własnego (i całego zespołu) komfortu pracy trzeba umieć postawić sprawę jasno i nie dać się wciągnąć w negocjacje.
- Sprzedaż
Może to brzmieć jak coś oczywistego, jednak niewiele osób z natury potrafi dobrze sprzedawać. A ta umiejętność przydaje się w wielu sytuacjach biznesowych, na różnych stanowiskach – nie tylko stricte sprzedażowych. Pracując w gastronomii, masz szansę ją wyćwiczyć.
| 4 powody, dla których warto rozpocząć pracę w sprzedaży
- Cierpliwość i panowanie nad emocjami
Zarówno praca jako kelner, jak i praca w kuchni generuje sporo emocji, presji i stresu. Wygrywają ci, którzy potrafią zachować dystans, opanowanie i grubą skórę. W gastronomii uczysz się nie brać sobie do serca wszystkich nieuprzejmych uwag klientów czy zdenerwowanych kolegów. Po pewnym czasie zaczynasz traktować je jako chwilowe napięcia, na które szkoda nerwów. Uczysz się, jak w podbramkowych sytuacjach być oazą spokoju i zachować kamienną twarz – to bezcenna lekcja na całą karierę zawodową.
- Improwizacja
W pracy w restauracji zaskakujące sytuacje to chleb powszedni. Choć zadania z pozoru są powtarzalne, to zawsze wydarzy się też coś nieprzewidzianego – a to dziecko narozrabia na sali, a to awaria w kuchni, a to klient celebryta ma specjalne żądania… Każdy dzień przynosi coś nowego i trzeba umieć reagować elastycznie i zachować się w każdej sytuacji.
| Praca okiem kasjera: podoba mi się, że nie ma monotonii
- Odpowiedzialność
Choć pracę jako kelner czy pomoc w kuchni dostać stosunkowo łatwo, nie oznacza to, że każdy może ją wykonywać. W obsłudze klienta jesteś twarzą restauracji, a Twoje zachowanie jest nieustannie poddawane ocenie. Również błąd w sztuce kulinarnej może mieć długotrwałe konsekwencje. Jedna zła opinia klienta – zwłaszcza takiego z dużymi zasięgami w mediach społecznościowych – potrafi ciągnąć się za lokalem latami.
Praca w restauracji uczy jednak odpowiedzialności nie tylko za biznes, lecz także za zdrowie klienta. Musisz doskonale orientować się w alergenach i składnikach dań, tak aby przez przypadek komuś nie stała się krzywda.
- Zarządzanie
Nawet jeżeli nie pracujesz na stanowisku kierowniczym, podczas pracy w gastronomii masz szansę podpatrzeć dobre i złe praktyki w zarządzaniu. W kawiarniach i restauracjach wszystko widać jak na dłoni. Pracując jako kelner czy barista, szybko zaobserwujesz, że zarządzanie to – wbrew stereotypom – bardzo konkretna i ważna umiejętność, której trzeba się nauczyć, bo nie przychodzi sama z siebie. Taka refleksja jest jednak najlepszym, co możesz odkryć na starcie swojej drogi zawodowej, jeśli planujesz rozwój w kierunku managerskim. Przyda się również, jeśli pewnego dnia zechcesz „rzucić wszystko i otworzyć własną kawiarnię”.
| 6 umiejętności dobrego menedżera
Praca w restauracji i kawiarni jako szkoła życia? Wiedza i umiejętności przydatne na co dzień
Praca w restauracji czy kawiarni uczy również wielu innych rzeczy przydatnych nie tylko w karierze zawodowej, lecz także w życiu codziennym. Po pierwsze poznajesz od podszewki sztukę kulinarną, dowiadujesz się, co zawierają potrawy, jak są przygotowywane, uczysz się łączyć smaki. Po drugie – przechowywanie żywności i zarządzanie zapasami. Jeśli kawiarnia stosuje dobre praktyki w tym zakresie, masz okazję na resztę życia stać się prawdziwym ninją zero waste. Zostaniesz też ekspertem od poprawnej wymowy obco brzmiących nazw dań, kaw czy drinków – a gnocchi, paella, jalapeño, bruschetta, croissant, curaçao czy macchiato nadal wielu osobom sprawiają problemy. Pracując w kawiarni, możesz też poznać imponujące techniki latte art czy podobne triki w kuchni.
| Oczekiwania pracodawców: o jakie umiejętności miękkie warto zadbać już na studiach?
Jakie jeszcze nieoczywiste umiejętności daje praca w szeroko pojętej gastronomii?
– Nauczysz się mówić dzień dobry, poproszę i do widzenia, bo dopiero po tej stronie zauważysz, ile osób tego nie robi – mówi półżartem Marta, była baristka. – W ogóle po doświadczeniu pracy w kawiarni trochę bardziej się widzi i rozumie ludzi z sektora usług. O rodzajach tkanin się nauczysz, jak popracujesz przy maszynie do kawy w poliestrze i ubranie wymęczy Cię bardziej niż sama praca. No ale najważniejsze, jak to gdzieś przeczytałam: gastro braci się nie traci. Jeśli z kimś się w gastro przejdzie próbę ognia, to takie znajomości zostają.
Chcesz spróbować swoich sił w pracy w kawiarni bądź restauracji? Sprawdź oferty na Pracuj.pl!