Jak zrobić dobre pierwsze wrażenie? Psychologia wyróżnia zjawisko noszące nazwę efekt aureoli (efekt halo), które potwierdza, że nasza mimika i gestykulacja, utrzymywanie kontaktu wzrokowego, pogodne nastawienie – wpływają na to, jak oceniają nas inni już na początku znajomości. Kreowanie korzystnego wizerunku od pierwszych chwil może się przełożyć na sukces m.in. podczas spotkania kwalifikacyjnego czy biznesowego. A zatem jak zrobić dobre wrażenie na rozmowie o pracę i przy innych ważnych okazjach?
Czego dowiesz się z artykułu?
• Efekt pierwszego wrażenia (efekt aureoli) – psychologia
• Pierwsze wrażenie – co na nie wpływa?
• Jak zrobić dobre wrażenie na rozmowie kwalifikacyjnej czy innym ważnym spotkaniu?
• Dobre pierwsze wrażenie – czy to najważniejsze?
Efekt pierwszego wrażenia (efekt aureoli) – psychologia
W myśli psychologicznej wyróżnia się tzw. efekt pierwszego wrażenia, który bywa też zwany efektem aureoli lub efektem halo. Polega to na tym, że mamy tendencję do formułowania całościowych opinii na temat swojego rozmówcy na podstawie jego wyglądu, mowy ciała, nastawienia itd. Innymi słowy, mamy skłonność do przypisywania danej osobie pewnych cech osobowościowych tylko na bazie zewnętrznego wrażenia, jakie na nas zrobiła. Dzieje się to automatycznie – w dużej mierze wpływają na to wzorce kulturowe, w jakich wyrastamy.
| Liking gap – czy ludzie w istocie lubią Cię bardziej, niż myślisz?
Można więc twierdzić, że „wygląd nie ma znaczenia, liczy się wnętrze” – jednak efekt pierwszego wrażenia pokazuje, że nie do końca tak jest. Utrzymywanie kontaktu wzrokowego lub jego unikanie, ułożenie rąk, mimika, sposób ubrania, a nawet tembr głosu czy śmiechu – to przykładowe „nośniki” informacji, które dostrzegamy już w pierwszych sekundach czy minutach spotkania. Jeżeli nasz wygląd i zachowanie zrobią dobre pierwsze wrażenie, rozmówca może uznać, że jesteśmy też odpowiedzialni, zaradni, pracowici etc. – czyli przypisze nam pozytywne cechu charakteru, o których na tym etapie znajomości nie może mieć pojęcia (takie pozytywne „przeniesienie” to tzw. efekt Galatei).
| Pierwszy dzień w nowej pracy – jak zrobić dobre wrażenie?
Efekt pierwszego wrażenia działa też niestety w drugą stronę. Jeżeli np. spóźnisz się na rozmowę kwalifikacyjną, stawisz się na niej w nieświeżej koszuli lub będziesz nerwowo obgryzać paznokcie – potencjalny pracodawca może od razu poczuć się zniechęcony wobec Twojej kandydatury. W takim wypadku może rozciągnąć to negatywne wrażenie zewnętrzne także na złą ocenę Twoich kompetencji – tak twardych, jak i miękkich ( mówimy wówczas o efekcie Golema). Już na wstępie tracisz więc kilka punktów, które mogą się okazać kluczowe, gdy jest duża konkurencja na dane stanowisko.
Pierwsze wrażenie – co na nie wpływa?
A zatem jakie czynniki mogą wpłynąć na to, jakie pierwsze wrażenie zrobimy na nowo poznanej osobie? Nie da się niestety wymienić wszystkich, bo wiele zależy też od osobistych uprzedzeń czy preferencji Twojego rozmówcy. Jedni zwracają ogromną uwagę na zadbane paznokcie, inni na stan obuwia, a jeszcze inni na sposób podawania dłoni na powitanie i pożegnanie itd. Bywa też, że gdy widzimy kogoś po raz pierwszy, od razu czujemy sympatię i „chemię” lub jej brak.
| „Proszę powiedzieć coś o sobie” – autoprezentacja podczas rozmowy o pracę
Mogą na to wpływać takie czynniki jak głos, fryzura, ubiór, ogólne zadbanie . Na pierwsze wrażenie składa się też to, w jaki sposób zaczniesz spotkanie. Chodzi tu m.in. o wspomnianą już punktualność, ale też o sposób, w jaki wejdziesz do miejsca, w którym odbywa się rozmowa – pewnym czy niepewnym krokiem, z prostymi czy zgarbionymi plecami itd. Ogromne znaczenie ma również to, co na początku powiesz – jak się przywitasz i przedstawisz, jaki kontakt wzrokowy nawiążesz ze współrozmówcą (lub gronem współrozmówców).
Jak zrobić dobre wrażenie na rozmowie kwalifikacyjnej czy innym ważnym spotkaniu?
Istnieje kilka kanonicznych zasad, których należy się trzymać, by zwiększyć swoje szanse na zrobienie dobrego pierwszego wrażenia. Świadome budowanie wizerunku, życzliwość w stosunku do rozmówcy, zainteresowanie drugą osobą – to wszystko przykładowe kwestie, które wpływają na to, jak jesteśmy postrzegani. Aby zaprezentować się dobrze np. podczas rozmowy kwalifikacyjnej lub w trakcie spotkania z ważnym klientem, warto pamiętać o następujących kwestiach.
- Miej świadomość swojej postawy ciała i gestykulacji
Zbyt zamaszyste gesty albo odwrotnie: nadmierne usztywnienie całego ciała – to czynniki, które utrudniają budowanie dobrego pierwszego wrażenia. Postaraj się utrzymać wyprostowaną sylwetkę i panuj nad gestykulacją. Jeśli masz z tym problem, w ramach przygotowania do rozmowy poćwicz odpowiednią postawę przed lustrem. Twoje ruchy powinny być luźne, ale opanowane – postaraj się mieć pełną kontrolę nad swoim ciałem. Nie garb się, pamiętaj o trzymaniu głowy wysoko. Doda Ci to pewności siebie – a Twój rozmówca na pewno to dostrzeże.
- Kontroluj mimikę i zachowaj pogodny wyraz twarzy
Nieumiejętność ukrycia niechęci, zawodu czy zaskoczenia jest źle odbierana przez rozmówcę. Nie możesz sobie pozwolić także na odruchowy ironiczny uśmieszek czy wyraźne pokazanie rozbawienia w nieodpowiedniej sytuacji (np. gdy rekruter przedstawi się nazwiskiem, które wydaje Ci się śmieszne). Groźna lub drwiąca mina sprawia, że możemy być postrzegani jako osoby niesympatyczne czy niekomunikatywne. Zblazowany uśmiech na Twojej twarzy może z kolei spowodować, że rozmówca odbierze Cię jako osobę zbyt pewną siebie i narcystyczną.
| Emocje w pracy. Dlaczego warto nad nimi panować?
Na rozmowę o pracę lub na spotkanie z klientem warto więc od początku wejść z życzliwym wyrazem twarzy i delikatnym uśmiechem – i utrzymać je aż do końca spotkania. Dzięki temu nasze rysy wydają się łagodniejsze, a my – sympatyczniejsi. Oczywiście możesz reagować odpowiednią mimiką na dane słowa czy zdarzenia, ale pamiętaj: niech to nie będą reakcje przesadzone, zbyt wylewne czy wręcz teatralne, bo to nie robi szczerego wrażenia.
- Utrzymuj kontakt wzrokowy
Na pierwsze wrażenie już od wejścia wpływa też to, jaki kontakt wzrokowy nawiążesz z rozmówcą. Jeśli unikasz jego spojrzenia, może podejrzewać, że coś ukrywasz lub jesteś niepewny co do swoich kompetencji. Takie zachowanie wywołuje też dyskomfort u rozmówcy, który za wszelką cenę próbuje „złapać” Cię wzrokiem. Chcąc wywrzeć korzystne pierwsze wrażenie i utwierdzić rekrutera w tym, że słuchasz jego słów, patrz mu więc w oczy. Jeżeli w spotkaniu uczestniczy kilka osób, nie wbijaj wzroku wyłącznie w jedną z nich, ignorując obecność innych – mogą się tym poczuć urażeni. Postaraj się mniej więcej równomiernie obdarzać spojrzeniem wszystkich obecnych.
- Pamiętaj o mowie ciała
O mowie ciała na rozmowie kwalifikacyjnej powiedziano już tyle, że mogłoby się wydawać, iż nikt nie powinien mieć z nią problemu. A jednak – wciąż nie przykładamy odpowiedniej wagi do tej kwestii i zapominamy o tym, jak duże ma ona znaczenie. Przykładowo splecenie rąk na klatce piersiowej może świadczyć o tym, że przyjmujesz pozycję wycofaną lub wręcz masz wrogie nastawienie do osoby, z którą rozmawiasz. Nienaturalne, nadmierne unoszenie głowy („zadzieranie nosa”) może z kolei zostać odebrane jako wyraz arogancji, pychy czy buty. Pamiętaj więc, by siedzieć czy stać w sposób swobodny, nie zasłaniając się rękami – dzięki temu pokażesz, że się nie boisz, nie zamierzasz niczego ukrywać i wykazujesz otwartość na rozmowę.
| Aktywne słuchanie – jak może Ci pomóc w komunikacji w firmie i nie tylko
- Ubierz się schludnie i adekwatnie do sytuacji
Jak zrobić dobre wrażenie na rozmowie kwalifikacyjnej? Na pewno nie z plamą na koszuli, w zbyt małej, obciskającej marynarce czy wymiętej, nieświeżej sukience. To podstawy, których nie powinno się zaniedbać. Inne szczegóły stroju zależą już od charakteru firmy, do której aplikujesz. Jeśli ubiegasz się o stanowisko w miejscu, w którym obowiązuje biznesowy dress code, ubierz się zgodnie z jego wymogami. Jeżeli jednak próbujesz dostać pracę w branży artystycznej i wiesz, że w danej firmie panuje duża swoboda ubioru – a wręcz docenia się „kolorowe ptaki” – możesz wyrazić siebie poprzez oryginalny, ciekawy strój. Pamiętaj jednak: nie przesadź. Niech Twój look nie przesłoni innych Twoich cech.
- Zachowaj dobre maniery i przygotuj się do spotkania
Jeśli chcesz osiągnąć pozytywny efekt pierwszego wrażenia, dobrze przygotuj się do spotkania. Warto np. zapamiętać nazwisko rekrutera, z którym jesteś umówiony na rozmowę, i powołać się na nie po przyjściu na miejsce. Wykaż się też podstawową wiedzą o firmie, do której aplikujesz. Zachowuj się kulturalnie i zgodnie z zasadami savoir-vivre. Pamiętaj o sposobie wysławiania się – poprawnym i adekwatnym do sytuacji. To wiele mówi o Twojej kulturze osobistej i pokazuje Cię w dobrym świetle, co przekłada się na ogólne pozytywne wrażenie.
| Jak dobrze zacząć rozmowę rekrutacyjną?
Dobre pierwsze wrażenie – czy to najważniejsze?
Oczywiście nie zawsze uda się wywrzeć pozytywne pierwsze wrażenie. Bywa bowiem, że spotkanie z nowo poznaną osobą ma z jakiegoś względu niefortunny przebieg. Wpływa na to np. złe samopoczucie w danym dniu, nadmierny stres czy nieprzyjemne zdarzenia losowe. Czy złe pierwsze wrażenie przekreśla Twoje szanse? Czy kilkadziesiąt sekund może zadecydować o Twojej przyszłości?
Nie martw się – nie. Oczywiście pierwsze wrażenie to czynnik wpływający na Twój wizerunek w oczach rozmówcy. Jednak nawet jeśli dotrzesz na spotkanie po czasie albo popełnisz jakąś gafę, możesz jeszcze uratować sytuację. Rekruter powinien mieć świadomość tego, że każdy może się pomylić, popełnić błąd. Jeśli zdarzy Ci się coś takiego, przeproś, szczerze wyjaśnij sytuację i wyciągnij wnioski. Taka postawa budzi szacunek oraz zaufanie, procentuje na przyszłość – i potrafi zatrzeć pierwsze negatywne wrażenie.
Ważne jest przede wszystkim to, by być świadomym istnienia mechanizmów psychologicznych, które oddziałują na relacje podczas rozmów z nowo poznanymi osobami. Jeśli będziemy czuć, że mieliśmy świetne wejście i wywarliśmy naprawdę dobre pierwsze wrażenie, wówczas jest duża szansa, że przez całe spotkanie „przepłyniemy na wznoszącej fali”. Wypatruj u rozmówcy niewerbalnych sygnałów, które świadczą o jego pozytywnym nastawieniu i sympatii – dzięki temu poczujesz większą pewność siebie.
| Poczucie własnej wartości, labradory na łąkach możliwości i gazowane mleko
Poza tym postaraj się pracować nad sobą, by ograniczyć ryzyko ulegania swoim słabościom podczas pierwszej rozmowy. Ucz się sposobów na rozładowanie stresu i technik relaksacyjnych – takich jak medytacja czy mindfulness. Ćwicz odpowiednią postawę ciała, dykcję i tempo mówienia. Warto też… po prostu polubić samego siebie. Jeśli masz zdrowe poczucie własnej wartości i świetnie czujesz się we własnej skórze, ludzie z Twojego otoczenia będą to automatycznie wyczuwać. Pracuj też nad swoim nastawieniem do innych. Jeśli postawa, którą przyjmujesz w trakcie spotkania z nową osobą, wyraża szacunek, to możesz liczyć, że zrobisz pozytywne pierwsze wrażenie. Czego mocno Ci życzymy!