Jako pracujący rodzic masz prawo do dodatkowych płatnych dni wolnych. Jeśli spodziewasz się dziecka, korzystasz również z ochrony przed zwolnieniem. Dzięki temu łatwiej jest łączyć życie rodzinne i zawodowe.
Kodeks pracy - dział ósmy
Pracownicy etatowi, którzy są rodzicami, korzystają z przywilejów wymienionych w dziale VIII Kodeksu pracy (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19740240141). Dodatkowe prawa umożliwiają sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. Jeśli pracodawca nie przestrzega przepisów, możesz zwrócić się do Państwowej Inspekcji Pracy lub do sądu pracy.
6 przykładów work-life balance
Uprawnienia dla rodziców
Dla pracującego rodzica świadomość istnienia sprzyjających mu przepisów jest bardzo ważna. Dzięki temu można być aktywnym zawodowo, nie zaniedbując spraw rodzinnych. Rodzic korzysta z przywilejów, takich jak:
- Zwolnienie od prac niebezpiecznych, uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia
Ciąża i karmienie piersią to okres, kiedy nadmierny wysiłek fizyczny (np. transport ciężarów) może wyrządzić szkody – zarówno matce, jak i dziecku. W tym czasie nie wykonujesz w pracy zajęć, które mogą wywołać poważne konsekwencje zdrowotne.
- 270-dniowe płatne zwolnienie chorobowe w czasie ciąży
Jeśli czujesz się źle, masz prawo do płatnego zwolnienia lekarskiego przez cały okres ciąży. W innych przypadkach zasiłek chorobowy przysługuje nie dłużej niż przez 172 dni.
- Zwolnienie ciężarnej pracownicy na badania lekarskie
Kiedy oczekujesz dziecka, regularnie poddajesz się badaniom lekarskim. Pracodawca ma obowiązek zwolnić Cię od obowiązków na czas wizyty lekarskiej, jeśli nie może się ona odbyć poza godzinami pracy.
- Ochrona przed wypowiedzeniem w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego
Pracodawca nie może wypowiedzieć Ci umowy, jeśli spodziewasz się dziecka lub korzystasz z urlopu czy dodatkowych dni wolnych przeznaczonych na opiekę nad dzieckiem.
- Zakaz pracy w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej w okresie ciąży
Nadgodziny, nocna zmiana, delegacja – pracodawca nie może nakazać Ci pracy w tej formie, jeśli spodziewasz się dziecka.
Kiedy można odmówić pracy w godzinach nadliczbowych?
- Urlopy dla rodziców:
- Urlop macierzyński
- Urlop rodzicielski
- Urlop ojcowski
- Urlop wychowawczy
- Zwolnienie lekarskie na dziecko
- Opieka
Po zakończeniu urlopu pracownik ma prawo wrócić na wcześniej zajmowane stanowisko i otrzymywać wynagrodzenie nie niższe niż przed rozpoczęciem przerwy w zatrudnieniu.
- Dodatkowe przerwy w pracy dla matek karmiących
Możesz korzystać z dwóch 30-minutowych przerw na karmienie piersią, jeśli opiekujesz się jednym małym dzieckiem i spędzasz w pracy więcej niż 4 godziny w ciągu dnia. W przypadku dwojga lub więcej dzieci przysługują dwie przerwy trwające po 45 minut. Przerwy można łączyć.
- Dodatkowe uprawnienia dla pracowników wychowujących niepełnosprawne dzieci
Nie musisz rezygnować z aktywności zawodowej również wtedy, gdy sprawujesz opiekę nad córką lub synem cierpiącym na poważne dolegliwości zdrowotne. Jako rodzic dziecka z niepełnosprawnością masz prawo wykonywać pracę zdalnie lub w elastycznych godzinach. Przysługuje Ci również dłuższy okres pobierania zasiłku opiekuńczego.