Pracownik proaktywny wyznacza sobie cele zawodowe i dokłada starań, by je osiągać. Rozwój, do którego dąży, stanowi dla niego dużą wartość. Czuje się odpowiedzialny za swoją przyszłość i potrafi wyciągać wnioski z porażek. Pracownik przyjmujący postawę reaktywną nie ponosi odpowiedzialności za swój los. Winą za niepowodzenia obarcza otoczenie, a przeciwności zniechęcają go do dalszych prób.
Kompetencje miękkie pracownika
Postawa, jaką dana osoba przyjmuje względem swoich obowiązków, jest jednym z istotniejszych czynników ocenianych przez pracodawcę, który np. podejmuje decyzję o przyznaniu nagrody lub awansu. Chęć podnoszenia swoich kwalifikacji, kreatywność czy inicjatywa – to kompetencje miękkie, które również są brane pod uwagę. Bierny pracownik oczekujący na polecenia i wykonujący je tylko z poczucia obowiązku, wykazuje znacznie mniejszą efektywność niż ktoś, komu zależy na rozwoju zawodowym. Aby osiągnąć sukces w pracy, potrzebne są nie tylko kwalifikacje zawodowe. Istotna jest również odpowiednia postawa.
Na czym polega postawa proaktywna?
Proaktywność w pracy to m.in. wyznaczanie i realizowanie celów, przejęcie odpowiedzialności za własne decyzje oraz wykazywanie zadaniowego podejścia do problemów i trudności, jakie się pojawiają. Osoba, która przyjmuje postawę proaktywną, postrzega poszczególne zadania zawodowe w kategorii szans i wyzwań, a nie komplikacji i niepowodzeń. Dzięki temu może konstruktywnie rozwiązywać sytuacje problemowe, nabywając i doskonaląc umiejętności, a także osiągając sukcesy. Proaktywny pracownik nie obawia się wychodzenia z inicjatywą. Jest zaangażowany i traktuje swoją pracę poważnie, dlatego stara się wykonywać ją dokładnie i twórczo. Wymyśla rozwiązania o charakterze innowacyjnym i dzieli się swoimi spostrzeżeniami ze współpracownikami i przełożonymi. Jego starania znajdują uznanie w oczach przełożonych.
Najważniejsze korzyści wynikające z postawy proaktywnej to:
- osiąganie celów i wzrastający poziom satysfakcji,
- doskonalenie umiejętności konstruktywnego rozwiązywania problemów,
- rozwój zawodowy.
Czym się objawia postawa reaktywna?
Przeciwieństwem proaktywności jest reaktywność, która charakteryzuje się biernością i przenoszeniem odpowiedzialności za swoje niepowodzenia na czynniki zewnętrzne, takie jak wychowanie, niesprawiedliwy i nieuczciwy pracodawca czy nieżyczliwi współpracownicy. Osoba przyjmująca postawę reaktywną wykonuje zadania zawodowe minimalnym nakładem sił i wywiązuje się ze zobowiązań na ostatnią chwilę. Człowiek proaktywny wyznacza sobie cele i wierzy w to, że może zmieniać swoje otoczenie na lepsze. Przyjęcie postawy reaktywnej wyklucza takie spojrzenie na rzeczywistość. Reaktywność to rodzaj fatalizmu, który odbiera poczucie odpowiedzialności za własny los. Pracownik reaktywny nie analizuje porażek i nie zastanawia się, co mógłby zmienić w swoim zachowaniu. W związku z tym nie może się rozwijać i trudno mu osiągać sukcesy, co z kolei rodzi frustrację.