Gdzie widzisz siebie za kilka lat? To pytanie, które nam, dorosłym, często sprawia trudność, gdyż obserwujemy, jak szybko zmienia się rynek pracy i oczekiwania pracodawców. A co, gdy myślimy o jeszcze bardziej odległej pespektywie – o przyszłości zawodowej naszych dzieci? Jakie kompetencje będą wówczas potrzebne i co możemy zrobić tu i teraz, by wesprzeć ich rozwój?
Z badania Pracuj.pl „Różnorodna rzeczywistość pracujących rodziców” wynika, że większość rodziców chciałaby, by ich dzieci mogły zmienić swoje pasje w pracę. Aż 78% badanych wierzy, że ich potomstwo odnajdzie szczęście w życiu zawodowym, jednak aż jedna trzecia obawia się, że dzieci popełnią takie same błędy, co oni. Tak ważne jest więc wspieranie dzieci przez rodziców, opiekunów i nauczycieli, by mogły rozwijać postawy i umiejętności potrzebne w przyszłości na rynku pracy.
Dziecko i kariera - porady dla rodziców
Zmienność – to słowo, które bardzo dobrze obrazuje współczesną rzeczywistość, dlatego drugim ważnym słowem staje się: elastyczność. To cecha, której wymaga od pracowników obecny rynek pracy i wszystko wskazuje na to, że postawa otwartości oraz gotowości do zmian i ciągłej nauki będzie miała kluczowe znaczenie również w przyszłości. Już teraz część zawodów zanika, a w ich miejsce pojawiają się zupełnie nowe profesje. Rozwój technologii, postępująca cyfryzacja i automatyzacja, sztuczna inteligencja to tylko niektóre czynniki wpływające na kształt świata pracy. W wielu branżach pracownicy muszą stale aktualizować wiedzę, uczyć się obsługi kolejnych narzędzi i nieustannie poszerzać wachlarz umiejętności. Wymogi pracodawców dotyczące kompetencji twardych będą zatem stale się zmieniać. W przypadku kompetencji miękkich widoczna jest natomiast ponadczasowość. Istnieje zestaw kompetencji, który nie traci na aktualności i jest uniwersalny. Dziś bardzo często podkreśla się rolę właśnie umiejętności miękkich, związanych ze sferą emocjonalną i społeczną. Są one potrzebne zarówno na stanowiskach specjalistycznych, eksperckich, jak i menedżerskich. Oto kilka przykładowych kompetencji przyszłości, o które możemy zadbać na co dzień.
Empatia i umiejętności komunikacyjne
Jak nauczyć dziecko komunikacji empatycznej? Zaczynając od siebie! To właśnie rodzic i jego postawy, zachowania, sposoby reakcji i radzenia sobie z własnymi emocjami mają tutaj kluczowe znaczenie, gdyż stanowią wzór dla dziecka, które uczy się przede wszystkim poprzez naśladowanie. Warto więc rozwijać samoświadomość, uczyć się prowadzenia dialogu w duchu Porozumienia Bez Przemocy (koncepcja Nonviolent Communication), „wchodzić w buty” drugiej osoby, rozmawiać bez oceniania i osądów, dostrzegając wzajemne potrzeby stojące za daną emocją czy zachowaniem. Inteligencja emocjonalna odgrywa bardzo ważną rolę zarówno w relacjach prywatnych, jak i w życiu zawodowym. Pomaga we współpracy zespołowej, rozmowach z klientami, zarządzaniu zespołem, realizowaniu zadań, a tym samym wpływa na efektywność i wyniki pracy.
Empatia w pracy? Sprawdź, dlaczego się opłaca
Współpraca zespołowa
Dodatkowe zajęcia, jak gra w piłkę nożną, akrobatyka, lekcje pianina, jazda konna są oczywiście czymś pozytywnym i przydatnym, jeśli wspierają pasje i zainteresowania dziecka. Warto jednak znaleźć też czas na aktywności, które nie będą odgórnie zaplanowane, zorganizowane i kontrolowane przez dorosłych, a zapewnią swobodną przestrzeń i kontakt z rówieśnikami. Wypełniony po brzegi grafik przedszkolaka nie zrekompensuje mu potrzeby zabawy i bycia wśród innych dzieci. Aspekt ten ma ogromne znaczenie również w kontekście czasu spędzanego w internecie, oglądania bajek i korzystania ze smartfonów przez najmłodszych. Dlatego tak ważne jest, by odmienić proporcje, zadbać o relacje i o to, co korzystnie wpływa na dobrostan. Zabawy podwórkowe z rówieśnikami, wspólne aktywności w parku, bieganie, ćwiczenie zwinności na placach zabaw, wymyślanie zabaw według własnego scenariusza to sposób na odpoczynek i rozładowanie emocji, ale też świetna lekcja współpracy zespołowej, podczas której dzieci rozwijają tak ważne dzisiaj kompetencje społeczne. Podczas wspólnej zabawy, która nie jest narzucona przez dorosłych, dzieci w naturalny sposób uczą się funkcjonowania w grupie, sztuki kompromisu, otwartości na różnorodność, rozwiązywania pojawiających się trudności, odpowiedzialności za słowo i podejmowane działania oraz wielu innych przydatnych w codziennym życiu umiejętności.
Jak dbać o wellbeing w zespole?
Kreatywność
Od lat mówi się o tym, jak bardzo pożądaną cechą w wielu branżach jest kreatywność. Trend ten nie zmieni się – umiejętność wychodzenia poza schemat, szukanie niestandardowych rozwiązań, otwartość na innowację będą zawsze w cenie. Dzieci mają w sobie naturalne zdolności do tworzenia, modyfikowania i rozwijania własnych pomysłów. To, co my dorośli możemy zrobić, to nie gasić tego dziecięcego entuzjazmu, pielęgnować zainteresowania, zachęcać do aktywności, podtrzymywać ciekawość świata.
Uważność
Często w pośpiechu i natłoku spraw nie dostrzegamy potencjału drzemiącego w codziennych sytuacjach. Warto się zatrzymać. Czy to nie dzieci, z ciekawością pochylone nad przydrożnym ślimakiem i z zachwytem wypatrujące pierwszych oznak wiosny, są naszymi najlepszymi nauczycielami sztuki midfulness? Podtrzymujmy w nich tę uważność i sami poświęćmy jej uwagę. Zwykłe wyjście do parku czy spacer po lesie mogą być fantastyczną lekcją wielu cennych umiejętności. Wspólne obserwacje, liczenie kamyków, rozpoznawanie gatunków drzew, nasłuchiwanie dźwięków przyrody, rysowanie patykiem, chodzenie po kałużach, przyglądanie się kształtom chmur, które mogą przypominać np. smoka czy motocykl... – jest mnóstwo pomysłów dosłownie na wyciągnięcie ręki, bez skomplikowanych przygotowań. Potrzebny jest tylko czas.
Psychologia w pracy. Jak radzić sobie z emocjami
Trudno przewidzieć, jakie dokładnie kwalifikacje będą pożądane na rynku za dziesięć czy dwadzieścia lat. Nie wiemy na pewno, jakie dyplomy, certyfikaty i uprawnienia zapewnią przewagę konkurencyjną. Jednak to, co możemy zrobić, to towarzyszyć dzieciom tu i teraz. Okazywać im wsparcie, dawać miłość, zapewniać bezpieczeństwo. Bo to właśnie poczucie własnej wartości jest czymś bezcennym, jednym z największych zasobów, w które możemy wyposażyć swoje pociechy. Ofiarując własny czas i energię w zwykłej codzienności - wypełnionej spacerami, beztroską zabawą, kontaktem z przyrodą, ale też razem wykonywanymi pracami domowymi, jak choćby wspólne przygotowanie kolacji czy upieczenie ciasta - wspieramy dzieci w rozwijaniu przydatnych na co dzień umiejętności. Tylko tyle…i aż tyle.