Masz zdiagnozowaną chorobę zawodową? A może opiekujesz się małym dzieckiem? Jeśli tak, pracodawca nie może zobligować Cię do pracy w godzinach nadliczbowych. Nie poniesiesz konsekwencji, gdy odmówisz wykonania polecenia służbowego.
Co należy się za pracę w nadgodzinach?
Pracownicy etatowi muszą wypełniać nakazy przełożonych. Polecenia nie mogą jednak być sprzeczne z prawem pracy. Masz obowiązek zostać „po godzinach” tylko wtedy, gdy:
- zachodzi konieczność prowadzenia akcji ratowniczej;
- działania, jakie wykonujesz, mają na celu ochronę mienia lub środowiska;
- zachodzi konieczność usunięcia awarii;
- zlecenie pracy w godzinach nadliczbowych wynika ze szczególnych potrzeb pracodawcy.
Co Ci się należy za godziny nadliczbowe?
Nadgodziny – kiedy możesz odmówić?
Odmowa realizacji nakazu szefa nie zawsze pociąga za sobą konsekwencje. Nie musisz wypełniać polecenia przełożonego, jeśli:
-
Posiadasz orzeczenie o niepełnosprawności
Osoby niepełnosprawne są objęte względnym zakazem pracy w nadgodzinach. Oznacza to, że mogą przekraczać normy czasu pracy, jeśli są zatrudnione przy pilnowaniu mienia lub posiadają zgodę lekarza na wykonywanie obowiązków w godzinach nadliczbowych. Pracownik z niepełnosprawnością ma prawo nie zgodzić się na dodatkowe godziny w pracy.
-
Jesteś w ciąży
W przypadku pracownic spodziewających się dziecka praca w godzinach ponadwymiarowych jest bezwzględnie zakazana. Nie możesz jej podjąć, nawet jeśli wyrażasz zgodę. Dla dobra własnego i dziecka warto korzystać ze specjalnej ochrony przysługującej w czasie ciąży. Pracując mniej, redukuje się ryzyko wystąpienia groźnych powikłań zdrowotnych.
Ochrona pracownicy w ciąży – sprawdź, jakie masz prawa
-
Opiekujesz się dzieckiem w wieku do 4 lat
Jeśli jesteś rodzicem np. dwulatka, pracodawca musi uzyskać Twoją zgodę na pracę w dodatkowym wymiarze. Masz prawo odmówić, gdy szef nakaże Ci zostać po godzinach.
-
Przekroczyłeś roczny limit nadgodzin
Możesz pracować więcej niż 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Istnieje jednak roczny limit nadgodzin, którego nie można przekroczyć. Odmów, jeśli pracodawca nakazuje, żebyś został w pracy dłużej, mimo że w ciągu roku kalendarzowego pracowałeś o 416 godzin więcej niż wynikało to z Twojego harmonogramu.
-
Stwierdzono u Ciebie chorobę zawodową
Nie musisz zostawać w pracy dłużej, jeśli lekarz stwierdził, że cierpisz na dolegliwości mające bezpośredni związek z wykonywaną pracą.
-
Zlecenie godzin nadliczbowych stanowi formę dyskryminacji
Jesteś jedyną osobą, która zostaje „po godzinach”? Pracodawca powinien zachowywać się sprawiedliwie wobec osób, które zatrudnia. Jeśli uważasz, że jego postawa jest dyskryminująca, możesz odmówić wykonania polecenia, a w razie eskalacji problemu zwrócić się do Państwowej Inspekcji Pracy lub sądu pracy.